Geweldloos verzet

Terwijl ik me klaar maak om weg te gaan vraagt een van mijn kinderen: ‘Mam, wat gaat u vanavond eigenlijk doen?’ ‘Ik ga vanavond naar een avond waar ik hoop te horen hoe ik het beste met jou en jullie allemaal om kan gaan.’ ‘Oké, dat klinkt wel heel interessant. Een fijne avond hoor!’

De spreker van deze opvoedavond ging van start. Hij begon zijn inleiding met de sprekende woorden: ‘Opvoeden begint bij jezelf!’ Dat sloot haarfijn aan bij wat ik tegen mijn zoon had gezegd. Het gaat om hoe ík als ouder ben en reageer richting mijn kind. De interessante avond was veel te snel voorbij. Graag geef ik jullie wat inhoudelijke lessen mee.

Theorie
De methode ‘nieuwe autoriteit en geweldloos verzet’ is in de jaren ’90 ontwikkeld door professor Haim Omer, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Tel Aviv in Israël. ‘Nieuwe autoriteit en geweldloos verzet’ is gebaseerd op gerichte aandacht, aanwezigheid, nabijheid en interesse. Deze methode is vrij van iedere vorm van geweld. Fysiek geweld en het gebruik van bijvoorbeeld dreigende, vernederende, beledigende woorden worden vermeden en escalaties worden voorkomen.

Wat een groot aandachtspunt is bij deze methode is je houding en het contact als opvoeder met je kind. Een goede, open relatie is van essentieel belang. Een houding die verder gebaseerd is op volhouden in plaats van winnen. Een houding vanuit gezond gezag in plaats van uit macht. Belangrijk is om te beseffen dat wij geen controle hebben op het gedrag van ons kind. We hebben alleen controle over ons eigen gedrag en wat wij voor acties kunnen inzetten.

Vijf pijlers
Bij deze methode zijn de volgende ‘vijf pijlers’ van essentieel belang.

  1. Aanwezigheid. Kinderen hebben het allereerst en allermeest behoefte aan jouw aanwezigheid als ouder. Daarmee geef je je kind de boodschap: ‘Ik zie je. Ik ben er voor je. Je kunt altijd bij mij terecht.’ Je maakt je misschien wel zorgen omdat je kind op plaatsen komt waar je hem of haar liever helemaal niet zou willen zien. Probeer dan juist je aanwezigheid te vergroten. Je geeft daarmee de boodschap aan je kind dat je hem of haar belangrijk vindt. Misschien wil je kind het liefst niet bij jou in de buurt zijn, maar jij laat merken wel graag in zijn of haar buurt te zijn.
  2. De-escaleren. We zijn als ouder vaak gewend om direct in te grijpen als er iets niet gaat zoals het moet. Je gaat gelijk een gesprek aan, je geeft een time-out, of een gepaste straf. Als je kiest voor de-escaleren laat je eerst je kind tot rust komen. Je kunt er bijvoorbeeld zwijgend naast gaan zitten en na vijf minuten heel rustig vragen of je kind gekalmeerd is. Pas daarna ga je het gesprek met je kind aan. In de praktijk zie je verrassende effecten, aldus de spreker van deze avond.
  3. Herstel van relaties. Als je kind bijvoorbeeld een keer door het lint gaat kan dit zorgen voor een negatieve spiraal. Je voelt dat dit iets doet in jullie relatie. Misschien drijft het je wel eens tot wanhoop. Gaat dit gedrag ooit over? Het is belangrijk om je kind hiervan ook bewust te maken. Nodig je kind uit om zelf te bedenken hoe hij of zij het goed kan maken, wat verkeerd is gegaan. Blijf altijd investeren in jullie relatie. Dat is heel belangrijk.
  4. Supportnetwerk. Het is heel zinvol om in je netwerk te kijken naar mensen die je kunnen helpen of waar jij eens je hart bij kunt luchten. ‘Ik liep van de week daar tegen aan, hoe ga jij daar mee om?’ Van elkaar kan je zoveel leren. Maar bij dit supportnetwerk hoort ook dat je bijvoorbeeld een familielid van een kind kan inzetten of een buurman of buurvrouw. Stel dat jouw kind misschien panisch is als jij hem naar zwemles brengt, i.v.m. watervrees, en je weet als je moeder hem wegbrengt dat dit veel makkelijker gaat, dan kan je hier veel ‘negatieve emoties’ mee voorkomen.
  5. Verzet. Misschien lijkt het nu dat we als ouders geen gezag meer mogen laten zien. Dit is niet de inhoud van deze methode. Het gaat om geweldloos verzet. Het is heel belangrijk om juist duidelijk aan je kind te laten merken welk gedrag voor jou acceptabel is en welk gedrag niet. Juist als dit aan de orde is mogen we van ons kind verwachten dat zij een oplossing zoekt om er voor te zorgen dat dit gedrag niet meer voorkomt. Dan leg je de verantwoordelijkheid van zijn gedrag bij hem neer en vraag je van hem een duidelijke inzet/verandering.

Drie mandjes
Hoe ga je concreet om als er iets gebeurd wat niet acceptabel is?

Vanuit deze methode wordt er gekeken naar een groen mandje, oranje mandje en een rood mandje.

In het groene mandje zit gedrag wat je misschien graag anders zou zien, maar wat niet gelijk acute actie vraagt. Het is meer een aandachtspunt voor de komende tijd.

In het oranje mandje zit gedrag wat wel aandacht vraagt. Zoals bijvoorbeeld te laat thuis komen, geen groente willen eten, weigeren tanden te willen poetsen, niet je kamer op willen ruimen, etc. Confronteer je kind hiermee en laat ze zelf nadenken over een passende oplossing voor dit ongewenste gedrag.

In het rode mandje zit gedrag wat echt op korte termijn moet veranderen, omdat dit absoluut onaanvaardbaar is. Denk bijvoorbeeld aan slaan, schoppen, psychisch mishandelen van anderen. Pesten, vernederen en kleineren. Ook hierbij is het belangrijk om vanuit een goede relatie met je kind het gesprek aan te gaan. Laat hem zelf nadenken over zijn gedrag en hoe hier positieve verandering in kan komen.

Bijbels gezag
Gezag kan volgens Haim Omer niet afgedwongen worden, en vindt zijn basis in een goede relatie met je kind en in positieve steun van de omgeving. Als christen kun je je dan meteen afvragen: is dat wel Bijbels? Geeft de Heere in het vijfde gebod niet Zelf het gezag aan ouders? Toch sluit deze opvoedmethode juist daarbij heel goed aan. Als opvoeder geef je het kind de boodschap: ‘Ik ben en blijf je ouder. Ik geef niet toe en ik geef je niet op.’ Dat weerspiegelt de houding van de Heere ten opzichte van Zijn kinderen. Zo is Hij!

Paulus herhaalt in Efeze 6 het vijfde gebod en voegt daar ook een opdracht voor ouders bij:

Gij kinderen, zijt uw ouders gehoorzaam in den Heere; want dat is recht. Eert uw vader en moeder (hetwelk het eerste gebod is met een belofte) opdat het u welga, en dat gij lang leeft op de aarde. En gij vaders, verwekt uw kinderen niet tot toorn, maar voedt hen op in de lering en vermaning des Heeren (Efeze 6:1-4).

Haim Omer omschrijft ‘nieuwe autoriteit’ (die misschien dus niet zo nieuw is) als kracht in plaats van als macht. Macht komt eerder van buitenaf: ‘Je moet me gehoorzamen omdat ik je ouder ben.’ Kracht komt vanuit de relatie: ‘Ik ben bezorgd en verantwoordelijk voor jou. Het is mijn plicht om grenzen aan te geven, maar ik blijf onvoorwaardelijk van jou houden.’

Helaas ging het een paar dagen hier bij ons in huis toch weer mis. Een van mijn kinderen wilde echt niet luisteren. Ik zei té boos: ‘En nu is het klaar.’ Hij hield mij even later een spiegel voor: ‘Mam, u was toch pas naar die ene avond geweest?’ ‘Ja,’ en toen volgde er een diepe zucht. Ik sla een arm om m’n kind heen: ‘Helaas schiet ik als moeder ook tekort. Sorry hiervoor. Maar zullen we allebei opnieuw ons best doen. Ik om niet boos te worden en jij om gelijk te luisteren.’ Hij knikte. En toen was het weer helemaal goed. De basis is een goede relatie.

Dit blogartikel werd geschreven door Abigaïl.



Opvoeden doe je samen!

Leer van elkaar door het onderlinge gesprek! Wij komen graag naar jullie voor toerusting op maat. Bekijk de dienstenpagina voor ons aanbod of stel je vraag per mail aan Thera.

Neem contact op

Heb je een tip?

Deel met ons je idee!

Stuur je tip in

Sfeer en regels in huis

Meer over

Afschaffen die regels

9 februari 2023 Door Reformatorisch Dagblad
Mama, wat ga je de mensen vanavond eigenlijk vertellen? We zitten aan de warme maaltijd als deze vraag klinkt. Ik vertel de kinderen dat ik iets ga …
+
Ontwikkeld door

Baas in eigen huis

9 februari 2023 Door Terdege
Een vriendje springt over de bank, een vriendinnetje zit de kleine kinderen scheldwoorden te leren. Wat doe je dan? Grijp je in of laat je het …
+
Ontwikkeld door

Boekentip - Broers en zussen zonder rivaliteit

18 juli 2023
Opvoeders leren op een goede manier omgaan met conflicten tussen broers en zussen. Dat zorgt voor een goede sfeer in huis en een positief zelfbeeld …
+
Ontwikkeld door

Boekentip - Ruimte door regels

18 juli 2023
Sarina Brons maakt duidelijk dat grenzen nodig zijn om een kind op een goede manier op te voeden. Daarnaast laat zij ook ouders nadenken over hun …
+
Ontwikkeld door

Boekentip - Wat is het hier gezellig!

18 juli 2023
Soms is het in huis minder gezellig. Dan kun je als ouder de sfeer veranderen, sterker noch, de sfeer in huis komt bij de ouders vandaan! Je leert …
+
Ontwikkeld door

Deze jongeman heeft u iets te zeggen

9 februari 2023 Door Bert Reinds
Ik zat in de vijfde klas van de basisschool en had een vrije ochtend. Vlakbij ons huis was oude textielfabriek met een vijver en een bos(je). Een …
+
Ontwikkeld door

Drie mandjes

9 februari 2023 Door Sestra mama
Een half jaar geleden zijn we het aangegaan: ouderbegeleiding. Nadat de opvoeding bij de oudste vier redelijk hetzelfde is gegaan, lijkt de opvoeding …
+
Ontwikkeld door

Ben je boos, pluk een roos?

15 februari 2023
Vriendelijk maar dringend verzoek vooraf: willen alle moeders die nooit te boos op hun kinderen zijn níet verder lezen?
+
Ontwikkeld door

De vasthoudende peuter en haar (on)geduldige moeder

15 februari 2023
“Maar mam! Ik wil wel korte mouwen aan!” boos staat ze voor me. 3 jaar en bijna een meter lang. Haar rug is strak, net als haar lange benen. Haar …
+
Ontwikkeld door

Het feest dat avondeten heet

15 februari 2023
Jaren geleden zaten (toen nog) mijn vriend en ik op de grond van een kaal huis. We spraken over wat we belangrijk vonden. Wat we graag wilden met ons …
+
Ontwikkeld door

Hier is de grens: over consequent opvoeden

15 februari 2023
Soms zakt de moed je in de schoenen. Je kind zoekt wéér dezelfde grens op. De kleuter die elke keer zijn bed uit komt. Je kind pakt snoepjes zonder …
+
Ontwikkeld door

Mijn zusjes / broertjes hoeder

15 februari 2023
Het was half 9, een kwartier nadat we het ontbijt beëindigd hebben, op deze eerste dag van de kerstvakantie, en onze twee oudste dochters komen al …
+
Ontwikkeld door

Zeg eens vaker ja

15 februari 2023
“Mam! Mag ik naar buiten?... MAM? MAMMM?? Zeg nou!”
+
Ontwikkeld door

Eetgrenzen voor mijn kind

9 februari 2023 Door Sestra mama
Hoe leg ik (eet) grenzen neer omdat ik op het gewicht van mijn kind wil letten, zonder dat het negatief is?
+
Ontwikkeld door

'En anders krijg je straf!'

9 februari 2023 Door Aline Hoogenboom
Teun (4) is enthousiast aan het vertellen over school. Terwijl hij met een groot gebaar aan wil wijzen hoe hoog zijn toren was, gaat het mis: zijn …
+
Ontwikkeld door

Gedragsproblemen? Op zoek naar de oorzaak

9 februari 2023 Door Terdege
Het gras bij de buren is altijd groener, de kinderen van de buren zijn liever. Totdat je hoort dat de buurjongen zijn zusje wel eens bijt en het …
+
Ontwikkeld door

Gezag in het gezin

9 februari 2023 Door LCJ
De crisis van het gezag is iets van alle tijden, zo stelt dr. R. Toes aan de hand van een citaat van Socrates. Wat zegt de Bijbel over gezag en hoe …
+
Ontwikkeld door
LCJ

Gezinsdemocratie

9 februari 2023 Door Nico van der Voet
Is uw gezin, als u dat hebt, een democratisch gezin? Ik denk het wel. Vanaf de jaren ’60 is zowel het publieke domein als het domein achter de …
+
Ontwikkeld door

Grenzen stellen: tot hier en niet verder!

9 februari 2023 Door Sestra mama
Grenzen stellen is nodig, maar eerlijk is eerlijk: het is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Kinderen zijn vaak meesters in het opzoeken van de …
+
Ontwikkeld door

Hechting en disciplineren

9 februari 2023 Door Wijzer in hechting
Bestraffen, corrigeren, disciplineren... hoe doe je dat zonder afbreuk te doen aan de relatie met je kind? Allereerst wat achtergrondinformatie over …
+
Ontwikkeld door

Heilig dronken

9 februari 2023 Door Ds. G.J. Capellen
Glas in de hand en roepen maar: ‘Op je gezondheid’. Je kent het vast wel. Alcohol is lekker, alcohol is cool. Pisang Ambon, Bacardi Breezer, rode …
+
Ontwikkeld door

Het resultaat of de inzet belonen?

9 juni 2023 Door Bert Reinds
“Een positieve benadering en veel bevestiging maakt dat je kind lekker in z’n vel zit. Laat ze maar merken dat ze mooi kunnen tekenen, goed kunnen …
+
Ontwikkeld door

Idealen en genen

Er was eens een moeder. Ze zat vol idealen. Had vaak bedacht dat haar kinderen bepaalde dingen nooit zouden doen. Ze wist ook zeker dat haar zoontje …
+
Ontwikkeld door

In gesprek met je tiener

9 februari 2023 Door GezinsGids
Wie herinnert zich niet de uitspraak van zijn ouders: “Zo doen we het hier en zolang je hier in huis woont, houd je je aan deze regels”? Wat je er …
+
Ontwikkeld door

Moreel gereedschap

15 april 2024
In de opvoeding vormen we het geweten van ons kind. Welke ‘tools’ helpen een kind om een beslissing te nemen over goed en kwaad?
+
Ontwikkeld door

Nee

9 februari 2023
Aan een tafel in een restaurant zitten vier mensen. Het zijn een jonge vader en moeder met een peuter en een oudere vrouw. De tafel is rond. De …
+
Ontwikkeld door
LCJ

Onderhandelen over bedtijden? Maak goede afspraken

9 februari 2023 Door Sestra mama
Als ouder weet je maar al te goed wat te weinig slaap doet met je kind, en wat dat vervolgens doet met jou. Hoewel de meeste kinderen niet graag naar …
+
Ontwikkeld door

Ouders als gezagsdragers

9 februari 2023 Door Ds. G.J. Capellen
In het boek “Voorbeeld of struikelblok” gaat ds. G.J. Capellen in op de positie van ouders als gezagsdragers. Hij gaat vooral in op de vraag wat je …
+
Ontwikkeld door

Tischa Neve over samenwerken

9 februari 2023 Door Geloof in het gezin
Hoe krijg je taken gedaan en maak je afspraken met je kids? Door samen te werken, stelt kinderpsycholoog Tischa Neve.
+
Ontwikkeld door

Verbod en gebod verdienen beide een plaats

9 februari 2023 Door Reformatorisch Dagblad
Het valt mij op dat opvoedkundigen altijd spreken over het benadrukken van het positieve. Opdrachten geef je niet in de negatieve vorm, maar je zegt …
+
Ontwikkeld door

Waarom geen strenge moeder

9 februari 2023 Door Terdege
Ben jij een strenge moeder? Als Iris Pronk naar zichzelf kijkt, zegt ze hartgrondig “Nee”, maar ze is daar niet trots op. Sterker nog, ze omschrijft …
+
Ontwikkeld door

Werken aan een goede sfeer in je gezin

2 januari 2024 Door Aline Hoogenboom
Zomervakantie, eindelijk! De auto is gepakt, iedereen zit en nu op weg! Noa (11) pakt een spelletje, Jens (9) pakt z’n boek en telt vast hoeveel …
+
Ontwikkeld door

Stel je eigen inspiratielijst samen

Voeg met behulp van het plusje items toe aan je inspiratielijst. Al je favorieten in één lijstje overzichtelijk bij elkaar!