Hoe kan Gods Woord in ons wonen?

Herinner jij je Bijbelteksten die je op de basisschool of de zondagschool uit je hoofd hebt geleerd? Om de een of andere reden vinden we het belangrijk dat kinderen Bijbelteksten uit hun hoofd leren, maar als we de basisschoolleeftijd ontgroeien dan stopt dat. Wat maakt dit voor kinderen belangrijk en voor ons als ouders niet? En waarom zou je eigenlijk Gods Woord uit je hoofd willen leren als je toch een Bijbel hebt waarin je het kunt lezen?

Als ik met mensen spreek over huisgodsdienst, de manier waarop je als gezin bezig mag zijn rond Gods Woord, citeer ik vaak Kol. 3:16:

Het woord van Christus wone rijkelijk in u, in alle wijsheid; leert en vermaant elkander met psalmen en lofzangen en geestelijke liedekens, zingende den Heere met aangenaamheid in uw hart.

Wat betekent dat: Het woord van Christus wone rijkelijk in u? In de kanttekeningen staat: 'Dat is, zijt daarmede veel bezig; want waarmede men woont, daar spreekt men en verkeert men veel mee'. Christus Zelf komt in een mensenhart wonen uit genade, door wedergeboorte en geloof. Maar Zijn Woord woont in een mensenhart door het te lezen, te herlezen, te herhalen, tot we het uit ons hoofd kennen.

Zeven redenen waarom je (met je kinderen, of voor jezelf) Bijbelgedeelten uit je hoofd zou leren:

1. Omdat de Heere het gebiedt
En deze woorden, die ik u heden gebiede, zullen in uw hart zijn. En gij zult ze uw kinderen inscherpen, en daarvan spreken, als gij in uw huis zit, en als gij op den weg gaat, en als gij nederligt, en als gij opstaat (Deut. 6:6,7).

Als Gods Woord niet in ons geheugen is, dan kunnen we het niet bij onze kinderen inscherpen en ervan spreken als we op de weg zijn of terwijl we op zaterdagochtend wakker liggen te worden. De Heere weet dat er momenten zijn waarop we de Bijbel niet open naast ons hebben liggen om er iets in op te zoeken. Juist in die kleine, alledaagse (opvoedings)situaties, is het zo goed om Gods Woord in je hart te hebben zodat je er meteen over kunt spreken, zonder het eerst te hoeven opzoeken.

2. Omdat het beschermt tegen zonden
Ik heb Uw rede in mijn hart verborgen, opdat ik tegen U niet zondigen zou (Psalm 119: 11).

3. Omdat het kracht geeft in moeilijke tijden
Welgelukzalig is de man, die niet wandelt in den raad der goddelozen, noch staat op den weg der zondaren, noch zit in het gestoelte der spotters; Maar zijn lust is in des HEEREN wet, en hij overdenkt Zijn wet dag en nacht. Want hij zal zijn als een boom, geplant aan waterbeken, die zijn vrucht geeft op zijn tijd, en welks blad niet afvalt; en al wat hij doet, zal wel gelukken (Psalm 1: 1-3).

Wie lust heeft in Gods Woord en dat dag en nacht overpeinst wordt bewaard tegen zonden en verleidingen. Zijn levensboom is geworteld in het Woord en daarom zullen zijn bladeren groen blijven, zelfs in de moeilijkste omstandigheden. Om Gods Woord dag en nacht te kúnnen overdenken moet het niet alleen binnen de kaft van je Bijbel te vinden zijn, maar ook in je geheugen.

Ik denk hierbij aan het prachtige boekje 'de Verborgen Bron' van Isobel Kuhn. Of aan Darlene Deibler Rose die tijdens gevangenschap en martelingen voortdurend Psalm 27 reciteerde: De HEERE is mijn Licht en mijn Heil, voor wien zou ik vrezen? De HEERE is mijns levenskracht, voor wien zou ik vervaard zijn? Als je de rest van de psalm lees kan je je voorstellen hoe groot de troost voor haar was in de verschrikkelijkste omstandigheden. Daaruit ervoer ze letterlijk Gods aanwezigheid.

4. Om onze gedachten te richten op God, in plaats van op de dingen van de wereld.
Mijn zoon! zo gij mijn redenen aanneemt, en mijn geboden bij u weglegt; Om uw oren naar wijsheid te doen opmerken; zo gij uw hart tot verstandigheid neigt; Ja, zo gij tot het verstand roept, uw stem verheft tot de verstandigheid; Zo gij haar zoekt als zilver, en naspeurt als verborgen schatten; Dan zult gij de vreze des HEEREN verstaan, en zult de kennis van God vinden. Want de HEERE geeft wijsheid; uit Zijn mond komt kennis en verstand (Spreuken 2: 1-6).

Als we Gods Woord 'bij ons wegleggen', bewaren in ons hart, dan helpt dat om gericht te zijn op de dingen van de Heere, in plaats van de dingen van de wereld. De Bijbel is niet alleen een boek vol leerzame geschiedenissen, maar het is de stem van de levende God, Die tot ons spreekt. Die woorden in ons geheugen mee te dragen, waar we ook heen gaan, is een onverklaarbaar voorrecht, waar de Heere in deze en veel andere teksten Zijn zegen over gebiedt.

5. Omdat Gods Woord kostbaar is en gekoesterd moet worden
Bewaar mijn geboden, en leef, en mijn wet als den appel uwer ogen. Bind ze aan uw vingeren, schrijf ze op de tafels uws harten (Spreuken 7: 2,3).

Zó belangrijk', zegt God, 'zó kostbaar, is Mijn Woord. Koester het!

6. Omdat we een weerwoord hebben tegen de verleidingen van de duivel
De Heere Jezus werd door de duivel verzocht. 'Zeg tegen deze stenen dat ze broden worden!' Maar de Heere Jezus kende het Woord en kon er de verleidingen van de duivel mee weerstaan. Doch Hij, antwoordende, zeide: Er is geschreven: De mens zal bij brood alleen niet leven, maar bij alle woord, dat door den mond Gods uitgaat (Matth. 4:4). De verleidingen van de duivel zijn niet anders te bestrijden dan met Gods Woord.

7. Omdat we onze kinderen een goede erfenis meegeven
We kunnen onze kinderen van alles leren, hen naar van alles laten kijken of luisteren, maar de allerbeste erfenis die we hen voor hun leven kunnen meegeven, is Gods Woord in hun geheugen. We kunnen onze kinderen geen geloof schenken. Dat kan de Heere alleen, enkel uit genade. Maar we kunnen onze kinderen wel Zijn Woorden leren, die een middel zijn tot de zaligheid.

Hoe doe je dat dan?

1. Kies een Bijbelgedeelte om mee te beginnen. In plaats van een los vers is het goed om te kiezen voor een psalm of (een gedeelte van) een hoofdstuk. Doordat je het zo vaak gaat opzeggen zie je verbanden die je anders zou missen en het is daardoor heel leerzaam.
2. Leer één tekst per keer. Als je samen met jonge kinderen oefent is één tekst per week voldoende. Als je wat oudere kinderen hebt of vooral voor jezelf oefent kan je twee of drie verzen per week leren.
3. Bij sommige mensen helpt het om een einddatum vast te stellen. Als ze een psalm van 15 verzen willen leren, zetten ze dit 15 weken later in hun agenda. Dat is een extra reden om niet halverwege steeds langzamer te gaan, waardoor je gemakkelijk opgeeft.
4. Vergeet niet om de vindplaats (Bijbelboek, hoofdstuk en versnummers) bij de teksten te leren. Dit kost iets meer moeite, maar het is heel fijn. Als je het later wil citeren kan je meteen benoemen waar het staat. Als je ergens in een boek of in de Bijbel een verwijzing leest naar Psalm 34:8 weet je precies wat daar staat zonder het op te hoeven zoeken, als je die psalm eerder eens uit het hoofd hebt geleerd.
5. Zeg de tekst bij elke (gezamenlijke) maaltijd 2 of 3 keer op. Als dat maar 1 keer per dag is, kan je ervoor kiezen om het 5-10 keer op te zeggen. Na een paar keer lezen bedek je de tekst en probeer je het uit het hoofd.
6. Als je een nieuwe tekst toevoegt, blijf je de vorige teksten van het gedeelte herhalen. Als je een lang hoofdstuk leert kan je gaande weg de eerste teksten laten vallen en nog maar 1 keer per week opzeggen.
7. Als je het Bijbelgedeelte helemaal hebt gememoriseerd, dank de Heere daar dan voor. Zeg dit Bijbelgedeelte dan nog een week of 2 dagelijks helemaal op, zodat het beter beklijft, voor je doorgaat met iets anders.
8. Als je een nieuw gedeelte kiest, kies dan een of meerdere dagen per week om de 'oude' gedeeltes te herhalen.
9. Gebruik de Bijbelgedeelten die je geleerd hebt. Wijs de kinderen erop als de situaties zich voordoen in het dagelijks leven of als je praat over een (ander) Bijbelgedeelte dat je hebt gelezen. Zo leren kinderen dat de Bijbel een boek is dat samenhang heeft, dat zichzelf bewijst en dat wat je in het ene boek leest, overeenkomt met wat je uit een ander boek al kent.

Als je iéts wil doen...
Als je niet zou weten wat je behalve samen Bijbel lezen en bidden nog meer zou moeten doen aan huisgodsdienst, doe dan in elk geval dit: Kies een hoofdstuk of een psalm en begin ermee om die uit het hoofd te leren. Begin met één tekst per week en zeg hem bij elke gezamenlijke maaltijd een aantal keer op. Het is niet moeilijk. Kinderen kunnen het, dus wij, moeders ook. De Heere heeft in de geschiedenis al heel vaak gebruik gemaakt van Bijbelgedeelten die mensen uit hun hoofd kenden. Hij wil het zegenen!

Dat het boek dezer wet niet wijke van uw mond, maar overleg het dag en nacht, opdat gij waarneemt te doen naar alles, wat daarin geschreven is; want alsdan zult gij uw wegen voorspoedig maken, en alsdan zult gij verstandelijk handelen (Joz. 1:8).