Richt gedenkstenen op

Vind je het moeilijk om je kinderen op te voeden bij de Bijbel? Je leest met hen uit de (kinder)bijbel, je zingt psalmen en Bijbelse versjes, je doet misschien knutselwerkjes bij de Bijbel... Maar hoe bereik je nu het hart van je kind? Hoe maak je je kind niet alleen bekend met de Bijbelse verhalen, maar vertel je je kinderen ook persoonlijk over Gods macht en majesteit, Zijn zegeningen in je leven, Zijn trouw die onwankelbaar is en elke dag nieuw, Zijn rechtvaardigheid én Zijn genade? Komt, gij, kinderen! Hoort naar mij! Ik zal u des HEEREN vreze leren, zingt David in psalm 34. Maar hoe dan? De Heere geeft daar in de geschiedenis van het volk van Israël Zelf een antwoord op.

De Bijbel is het Woord van God én een praktisch handboek om onze kinderen christelijk op te voeden. De Heere geeft in Zijn Woord heel concreet opdracht hoe kinderen met Hem bekend gemaakt moeten worden.

Lees eens mee in Psalm 78, waarin Asaf zingt:

2 Ik zal mijn mond opendoen met spreuken; ik zal verborgenheden overvloediglijk uitstorten, van ouds her;
3 Die wij gehoord hebben en weten ze, en onze vaders ons verteld hebben.
4 Wij zullen het niet verbergen voor hun kinderen, voor het navolgende geslacht, vertellende de loffelijke daden des HEEREN, en Zijn sterkheid, en Zijn wonderen, die Hij gedaan heeft.
5 Want Hij heeft een getuigenis opgericht in Jakob, en een wet gesteld in Israël; die Hij onzen vaderen geboden heeft, dat zij ze hun kinderen zouden bekend maken;
6 Opdat het navolgende geslacht die weten zou, de kinderen, die geboren zouden worden; en zouden opstaan, en vertellen ze hun kinderen;
7 En dat zij hun hoop op God zouden stellen, en Gods daden niet vergeten, maar Zijn geboden bewaren;
8 En dat zij niet zouden worden gelijk hun vaders, een wederhorig en wederspannig geslacht; een geslacht, [dat] zijn hart niet richtte, en welks geest niet getrouw was met God.

Gedenkstenen oprichten
Een hulpmiddel dat de Heere God Zelf ingesteld heeft, is het oprichten van gedenkstenen. In de Bijbel worden vaak gedenkstenen opgericht bij bijzondere gebeurtenissen, bijvoorbeeld door Jacob, door Samuël, door Mozes, door Absalom. Vandaag neem ik je graag mee naar de rivier de Jordaan, waar Jozua de opdracht krijgt om gedenkstenen op te richten, met het oog op de geloofsopvoeding van de kinderen van het volk Israël.

Wat is er precies gebeurd?
Het is nog maar kort geleden dat Mozes gestorven is en Jozua zijn plaats als leider van het volk heeft ingenomen. Jozua heeft verspieders naar Jericho gestuurd die, geholpen door Rachab, verslag uit waren komen brengen. Vóór het volk ligt de rivier de Jordaan, een hindernis die genomen moet worden voor ze het beloofde land kunnen intrekken. De priesters die de ark des verbonds dragen lopen naar de rivier die vol  staat tot aan de oevers, en op het moment dat ze in het water zullen stappen gebeurt het wonder. Het water gaat opzij, de priesters blijven met de ark in het midden van de droge rivierbedding staan en het volk haast zich met droge voeten naar de overkant. Wat een wonder!

Daarna geeft de Heere aan Jozua de opdracht om 12 mannen, uit elke stam 1 uit te kiezen en door hen 12 rivierstenen op de oever te laten leggen, als een gedenkteken. Die 12 mannen moeten weer terug de rivierbedding in om elk een steen op te halen. Van die 12 stenen maakt Jozua een gedenkteken op de oever van de Jordaan.

Die 12 stenen die op de oever gebracht werden, waren daar met een aantal reden, volgens Matthew Henry:

1. Zoals een vertegenwoordiger van elke stam een steen het beloofde land binnen bracht, zo zou het gehele volk bezit gaan nemen van het land. Het was een teken van de in bezitname van het land Kanaän;
2. De stenen waren een bewijs dat de Heere met Jozua was, zoals Hij ook met Mozes geweest was. De Heere had immers gezegd: deze dag zal Ik beginnen u groot te maken voor de ogen van gans Israël, opdat zij weten, dat Ik met u zijn zal, gelijk als Ik met Mozes geweest ben (Joz. 3: 7)
3. Het belangrijkste doel van de gedenkstenen wordt tweemaal genoemd in Jozua 4 (vers 6-7 en vers 21-23). Hij zei tegen de Israëlieten:

Wanneer uw kinderen morgen aan hun vader vragen: Wat betekenen deze stenen? dan moet u uw kinderen laten weten: Op het droge stak Israël deze Jordaan over, want de HEERE, uw God, heeft het water van de Jordaan voor uw ogen doen opdrogen, totdat u overgestoken was,  zoals de HEERE, uw God, met de Schelfzee gedaan heeft, die Hij voor onze ogen heeft doen opdrogen, totdat wij overgestoken waren. Opdat alle volken van de aarde zouden weten dat de hand van de HEERE sterk is; opdat u de HEERE, uw God, alle dagen vreest.

Het is niet de enige keer dat we in de Bijbel een opdracht lezen met het oog op de geloofsopvoeding van onze kinderen. Ook bij de uitleg van de wet zegt de Heere (Deut. 6:20) als uw zoon u morgen zal vragen: wat zijn dat voor getuigenissen, en inzettingen, en rechten, die de HEERE, onze God, u geboden heeft? En zo ook bij de instelling van het Pascha (Ex. 12:26) En het zal geschieden, wanneer uw kinderen tot u zullen zeggen: wat betekent deze dienst voor u?.... Zo zult gij zeggen: Dit is den HEERE een paasoffer, Die voor de huizen der kinderen Israëls voorbijging in Egypte, toen Hij de Egyptenaars sloeg, en onze huizen bevrijdde!

Het is dus een beproefde manier om je kinderen te leren over de Heere en Zijn dienst. Een gedenkteken oprichten. En antwoord geven op de vragen die het kind gaat stellen daarover.

Onze gedenktekenen
Heb jij gedenktekenen in je huis? Kijk eens naar je trouwring. Betekent die voor jou alleen dat je trouw beloofde aan je man? Of kan je je kinderen misschien ook vertellen dat je de trouw en goedheid van de Heere ziet als je eraan denkt hoe Hij jullie samen heeft gebracht?

Een gedenkteken in ons huis is een prachtig groot schilderij dat mijn schoonzusje maakte naar aanleiding van onze trouwtekst. Onze kinderen hebben er zelf nog niet naar gevraagd, maar ze hebben het ons al talloze keren horen uitleggen aan bezoekers die er naar vroegen: dat het schilderij symbool staat voor het moment waarop Bart en ik voor het aangezicht van de Heere ons leven samen begonnen. En dat het ons elke dag herinnert aan Johannes 7:38 Die in Mij gelooft, gelijkerwijs de Schrift zegt, stromen des levenden waters zullen uit zijn buik vloeien. 

Een ander gedenkteken is de naam van onze Kaleb, die als derde doopnaam Ebenezer heeft. Een directe verwijzing naar het gedenkteken van Samuël dat hij Eben-Haëzer (steen der hulpe) noemde. Want, zei hij, tot hiertoe heeft de Heere ons geholpen. (1 Sam. 7:12) Diezelfde hulp van de Heere hebben wij in die periode heel bijzonder ervaren. Daar herinnert ons deze naam aan. Als Kaleb op een dag gaat vragen: "wat betekent mijn naam?" Dan kunnen hem vertellen over de wonderen die de Heere gedaan heeft. Zoals dat gebeurde in psalm 78. En in psalm 34. En in Jozua 4.