De christelijke ouder van nu wordt geroepen om in een seculiere tijd kinderen op te voeden tot Gods eer. In de Week van de Opvoeding realiseren we ons dat het een zegen is dat je er als ouder niet alleen voor staat. Binnen de christelijke gemeente draag je met elkaar zorg voor een nieuwe generatie. Tegelijkertijd is juist de binding van onze kinderen aan de kerk een grote uitdaging. Ze groeien op in een tijd waarin geloof in God niet vanzelfsprekend is, trouw aan de kerk onder druk staat en het individu belangrijker is dan de gemeenschap. Hoe kunnen we onze kinderen helpen zich te verbinden aan de kerk?
Door de doop worden onze kinderen ingelijfd in het verbond en horen ze bij God en bij Zijn gemeente. Heel persoonlijk verbindt de HEERE God Zijn Naam aan die van onze kinderen, zodat ze Hem zullen dienen. De Heere bouwt Zijn Koninkrijk van kind tot kind.
Verbond met Abraham
Door de hele Bijbel heen zien we dat de HEERE de kinderen bij Zijn werk en Koninkrijk betrekt. God sluit een verbond met Abraham en zijn zaad. God gebiedt in Deuteronomium 6 om Zijn woorden de kinderen in te scherpen. Kinderen gingen mee naar de tempel om onderwijs te ontvangen en de Heere Jezus zei zelf: „Laat de kinderen tot Mij komen want voor hen is het Koninkrijk van God.” Met Pinksteren getuigt Petrus dat de beloften van God „voor u en uw kinderen zijn”. In zijn brief aan Efeze spreekt Paulus kinderen aan als behorend bij de gemeente van God. Kinderen horen er voor de Heere helemaal bij.
In de gemeente mogen onze kinderen horen en zien wat het betekent om God te dienen. Het is de plek waar de Heere hen wil leren om te luisteren naar Zijn stem en Hem de lof toe te brengen. In de christelijke gemeente klinkt Zijn Woord en werkt Zijn Geest.
Kostbare plek
De plek van onze kinderen in de gemeente is kostbaar. En tegelijkertijd: hoe laten we in de praktijk de waarde ervan aan hen zien? Hoe kunnen we ons kind helpen zich te verbinden aan de gemeente als het vooral laat horen dat het écht geen zin heeft om naar de kerk te gaan? Hoe kunnen ouders hun kind helpen om betrokken te zijn in de kerkdienst? En is de zondagsschool of het kerkelijk jeugdwerk onmisbaar voor de kinderen en jongeren? Deze vragen horen we van ouders en we herkennen ze ook uit ons eigen gezinsleven. We doen vijf praktische handreikingen aan ouders om kinderen te helpen zich te binden aan de gemeente.
Bevoorrecht
1. Herinner kinderen telkens aan de plek die God aan hen gegeven heeft. Vertel dat God hen door de doop apart gezet heeft om Hem te dienen. Dat ze bevoorrecht zijn omdat God beloofd heeft dat Hij hun God wil zijn, terwijl ze niet beter zijn dan andere kinderen op deze wereld. Pleit met hen op Gods beloften en bid om liefde tot God en een vernieuwd leven. Laat deze dingen terugkomen als je spreekt met je kinderen over het geloof en over levenskeuzes die gemaakt moeten worden. Gebruik doopdiensten in de kerk als aanleiding voor gesprek en sta elk jaar op de doopdag van je kind stil bij de betekenis van de doop.
2. Laat kinderen merken dat ze bij de gemeente horen door hen van jongs af aan bij het gemeenteleven te betrekken. Wanneer kinderen elke zondag naar de crèche of kerk meegaan, wordt de kerk een vertrouwde plek. Zoek momenten waarop je kind andere kinderen uit de gemeente kan ontmoeten, bijvoorbeeld op de zondagsschool, op de club, tijdens gemeenteactiviteiten of door gezinnen thuis uit te nodigen. Geef kinderen en jongeren veel kansen om zich te verbinden met leeftijdsgenoten en volwassenen uit de gemeente.
Zorg voor elkaar
3. Geef woorden aan het voorrecht van gemeente-zijn. Wanneer je je kind wekelijks meeneemt naar de kerk, raakt het ermee vertrouwd dat het bij de gemeente hoort. Maar gewoon is het niet. Benoem het in het gebed voorafgaand aan de kerkdiensten en de club- of catechisatieavond. Spreek het uit naar je kind als je denkt aan de vervolgde christenen, die deze vrijheid niet hebben. Benoem de waarde van de zorg voor elkaar als je een maaltijd kookt voor een gemeentelid of een kaartje stuurt naar een zieke. Betrek je kind als het kan hierbij.
4. Help kinderen om in de kerkdienst betrokken te zijn. De preek kan voor kinderen lang en moeilijk zijn. Voor kleuters kan een (kleur)boekje of knuffel veel goed doen. Kinderen die kunnen schrijven, kun je woorden of zinnen van de preek laten opschrijven, waarop je na de dienst kunt terugkomen. Als je vooraf al weet waar de preek over gaat, is het waardevol om dit voor te bespreken, zodat er in de kerk voor je kind al herkenning is. Besef dat, als je kind niet zichtbaar bezig is met de woorden van de predikant, het wel van waarde is dat het aanwezig is in de kerk. Het ziet en ervaart hoe jij als ouder God dient. Het kijkt naar jou: hoe je zingt, hoe je luistert. Het ervaart de sfeer in de kerk: de eerbied voor God, Zijn Woord en de sacramenten, de ernst of blijdschap in de toon van de predikant, enzovoort. Bid dat je kind daarin mag zien wie de Heere is. Ook voor tieners kan de kerkdienst een opgave zijn. Probeer het gesprek over de kerkdienst open te houden. Vraag naar hun ervaringen en bevindingen tijdens de dienst, zonder het gevoel te geven dat ze overhoord worden. Ook hier geldt: onze houding, ons voorbeeld telt. Wil je kinderen en jongeren verbinden aan de gemeente, draag er dan zorg voor dat je zelf van harte aan de gemeente verbonden bent.
Stilzitten
5. Laat jonge kinderen in de kerk(dienst) kind zijn. Als ouders hebben we de neiging om van onze kinderen te verwachten dat ze net zo stil zitten als een volwassene. Bewust ongehoorzaam gedrag hoeven we niet te accepteren, maar vaker heeft een kind door zijn leeftijd of karakter nog niet het uithoudingsvermogen om lange tijd rustig te zitten. Als je bang bent dat gemeenteleden er last van hebben, vraag het dan na de dienst even na. Laten we genadig zijn voor onze kinderen en hen niet de deur wijzen, zoals de discipelen, maar hen in liefde ontvangen, ook als het ons wat concentratie kost. Het zijn kinderen van de gemeente.
Gebed
Tot slot: ouders zijn niet alléén verantwoordelijk. Als het goed is, draagt de gemeente de zorg voor de kinderen mee. Kuddedieren nemen hun jongen in het midden. De lammeren worden beschermd door de schapen die eromheen staan. Staat onze gemeente ook zo om de kinderen en jongeren heen?
Er zijn tal van manieren waarop gemeenteleden kinderen kunt helpen opvoeden tot Gods eer. Een glimlach naar de kinderen, een gesprekje bij de kapstok en persoonlijk gezien worden op de zondagsschool of JV geeft kinderen het besef dat ze welkom zijn in de gemeente. En laten we, in de wetenschap dat God alleen onze kinderen van harte kan verbinden aan Hem en aan de gemeente, hen met ons gebed omringen.
Deze opiniebijdrage van Thera Bravenboer en Elise Pater verscheen in de Week van de Opvoeding in het Reformatorisch Dagblad.
Opvoeden doe je samen!
Leer van elkaar door het onderlinge gesprek! Wij komen graag naar jullie voor toerusting op maat. Bekijk de dienstenpagina voor ons aanbod of stel je vraag per mail aan Thera.
Neem contact op
