Bidden met je kinderen is prachtig. Hun onbevangenheid is vaak een geweldige spiegel voor onszelf. Bidden met kinderen kan ook confronterend en lastig zijn. ‘Begin klein. God is blij met ieder oprecht gebed.’
Het is een doordeweekse avond. Ik breng onze jongste dochter naar bed, en zoals gebruikelijk kletsen we nog even met elkaar, voordat we de dag met gebed afsluiten. Ik luister glimlachend naar de dingen waarvoor ze God dankt en bidt, totdat ze de finale inzet: ‘… en geef alstublíéft dat ik eindelijk een puppy mag. Amen.’ Pardon, een puppy?
Onverhoorde kindergebeden
Gebeden van kinderen zijn vaak vrij concreet en meetbaar. Een puppy, een nieuwe fiets, dat opa of oma weer beter mag worden … Niet al die kindergebeden worden verhoord en dat kan lastig zijn. Dat wordt bevestigd door het verhaal van een oud-klasgenoot, die als kind jarenlang bad voor een broertje of zusje. ‘Toen ik later begreep dat mijn ouders er bewust voor zorgden dat er géén broertje of zusje zou komen, heb ik het er best moeilijk mee gehad dat ik bleek te bidden voor iets wat mijn ouders blijkbaar juist niet wilden laten gebeuren.’
Hoe werkt dat in zo’n kinderhoofdje en hoe ga je daar als ouders mee om? Ik trek aan de bel bij Cary Lenstra. Cary is kinder- en jeugdpsycholoog en bestuurslid van Stichting New Wine, waar ze het onderwerp ‘gebed’ als aandachtsgebied heeft. ‘Jonge kinderen nemen het leven vaak zoals het komt’, stelt Cary gerust. Onverhoorde gebeden hoeven niet per definitie ingewikkeld te zijn voor kinderen, maar kunnen natuurlijk wel vragen oproepen.’ Cary wijst mij erop dat de relatie tussen God en ons op dit gebied vergelijkbaar is met de relatie tussen ouders en kinderen. ‘Als ouder geef je niet toe aan alle wensen van jouw kind, omdat je weet dat ze niet allemaal veilig of reëel zijn. Een kind heeft dat van je aan te nemen. Zo is het ook bij God. Je kunt kinderen al jong uitleggen dat ze niet alles krijgen wat ze willen. God heeft daar zijn redenen voor. Die zijn voor ons niet altijd zichtbaar, maar we mogen erop vertrouwen dat Hij het beste met ons voorheeft.’
In het geval van gebeden in de puppy-categorie kan ik daar inkomen, maar als een kind om genezing voor een ziek familielid bidt en er geen genezing komt? ‘Het is heel belangrijk om verdriet in gebed te benoemen’ drukt Cary me op het hart. ‘Kinderen mogen ervaren dat er verdriet mag zijn. Ooit zal dat anders zijn, dan heeft niemand meer verdriet of pijn. Af en toe laat God ons al een glimp van de nieuwe wereld zien, bijvoorbeeld wanneer een gebed om genezing wordt verhoord. We mogen met verwachting uitkijken naar een nieuwe hemel en aarde. Tot die tijd zullen we ook de gebrokenheid van de wereld blijven ervaren. Geef als ouder gerust aan dat je het zelf ook niet altijd begrijpt. Een kind mag best weten dat volwassenen soms worstelen met dit onderwerp. Openheid en eerlijkheid zetten de deur open naar vertrouwen op God en dat is belangrijk voor later.’
Jong geleerd is oud gedaan
Met ‘later bedoelt Cary de puberleeftijd en daarna. ‘Op jongere leeftijd leg je de basis voor een gebedsleven met God’, stelt ze. ‘Als ouder bid je waarschijnlijk dagelijks voor jouw kind. Zodra de taalontwikkeling goed op gang komt, kun je ook gaan bidden mét jouw kind. Laat jouw kind het “amen” herhalen, zing samen een zegenliedje en bouw dit steeds verder uit.’ Cary wijst erop dat zowel vaste als spontane gebedsmomenten belangrijk zijn. ‘Vaste moment geven structuur aan een dag en vormen een goede gewoonte waar een kind lang aan vast kan blijven houden. Spontane momenten laten zien dat je God overal bij betrekt. Geef daarin zelf een goed voorbeeld, door bijvoorbeeld met jouw kind te bidden als het gevallen is, of te danken wanneer je geniet van een boswandeling.’ Cary zwijgt even. ‘Wat ik verder zou willen meegeven: leer kinderen bovendien om voor elkaar te bidden. Dat kan bij een maaltijd aan tafel, maar ok als ritueel bij een verjaardag.’
En als kinderen daar niet op zitten te wachten? Niet iedere puber ziet het zitten om samen te bidden. ‘Samen bidden moet nooit onder dwang gebeuren’, vindt Cary. ‘Op een bepaalde leeftijd willen niet alle kinderen meer samen hardop bidden. Laat merken dat je dit oké vindt, en dat je het fijn vindt dat jouw zoon of dochter zelf het contact met God zoekt in gebed. Spreek vertrouwen uit. Wanneer samen bidden ongemakkelijk voelt, zal een kind negatieve gevoelens aan gebed koppelen en wordt de drempel steeds hoger.’
Over de drempel stappen
Die drempel hoeft niet alleen door kinderen ervaren te worden. Bidden met je kind kan ok voor ouders kwetsbaar en ongemakkelijk aanvoelen. Heeft Cary daar tips voor? ‘Klein beginnen’, is haar advies. ‘Het klinkt misschien wat gek, maar hardop bidden is te leren. Het is niet nodig om meteen hoge eisen aan jezelf te stellen. Begin bijvoorbeeld met een kort dankgebed en voeg daar gaandeweg gebedspunten aan toe. Probeer ook eens hardop te bidden als je alleen bent. Door dit vaker te doen, wordt het iedere keer iets meer eigen. God is blij met ieder oprecht gebed.’
Tekst: Judith van Helden