Vaderschap vandaag

Beeld van God
Ik begin met de geestelijke uitdaging. Alle mensen zijn naar Gods beeld geschapen. Gelovige vaders zijn ook nog beeld van God in Zijn Vader zijn. Als jij als vader het hart van God de Vader weerspiegelt in de opvoeding, is dat tot zegen voor je vrouw en kinderen. Als vader mag je iets laten zien van Gods wijsheid en liefde en rechtvaardigheid. Het verantwoordelijke daarin is dat je kinderen via jou een beeld vormen van hun hemelse Vader. Als jij een betrouwbare vader bent, is God ook een betrouwbare Vader voor een kind. Als jij in de opvoeding niet laat zien wie God is, ontwikkelen je kinderen een scheef beeld van God. Als jij niet te vertrouwen bent, is God dan wel te vertrouwen? Als jij je kinderen autoritair benadert, kunnen ze bang worden voor God. Overigens maak je het ook wel eens andersom mee. Een kind met een liefdeloze aardse vader kan ook een verlangen naar God ontwikkelen, juist als het hoort dat God wél een liefdevolle Vader is. Dat is dan wel een wonder.

Van je vrouw houden
Het beste geschenk dat je als vader aan je kinderen kunt geven is: van je vrouw houden. Dat doe je op drie manieren. Je laat waar je kinderen bij zijn zien dat je je vrouw bemint, liefdevol aanraakt en respectvol over haar spreekt. De kinderen zien jouw liefde voor hun moeder en van je vrouw voor jou. Je deelt vervolgens de taken in het gezin met je vrouw. Je laat haar niet alleen zorgen voor het huishouden en de kinderen. Jij pakt ook de stofzuiger. Jij bent ook opvoeder. En als derde: je laat zien hoe je als beide ouders op een verantwoorde manier een eigen leven leidt. Jullie doen je eigen (vrijwilligers)werk. Je gaat daar niet in op, maar stemt dat af op de ander en het gezin. Als jij aan je kinderen laat zien hoe je het beminnen, samen ‘klussen’ en een eigen leven leiden met je vrouw in balans houdt, geef je je kinderen een voorbeeld dat ze nooit vergeten. Elke onbalans hierin: je bemint je vrouw niet, je laat haar alleen ‘tobben’ en of je bent te veel met je eigen leven en werk bezig, verstoort het gezin en doet dus niet alleen je vrouw maar ook je kinderen te kort. Hoe de balans eruit ziet in een goed huwelijk is een kwestie van overleg. Die zag er vroeger anders uit dan nu. Jij mag daarin samen met je vrouw je weg vinden, mits het belang van de ander en de kinderen voorop staat.

Geloofsopvoeding
Als vader draag je bij aan de geloofsopvoeding van je kinderen. Je moet je doopbelofte in praktijk brengen! Ik vraag het nu maar gewoon. Wanneer heb jij als vader voor het laatst met je kinderen

• uit de (kinder)bijbel gelezen
• gezongen aan tafel
• hardop gebeden
• in het gezin of individueel gesproken over God en geloof, bijvoorbeeld naar aanleiding van de schriftlezing aan tafel of een bezochte kerkdienst
• andere bezigheden van de kerk of een christelijke organisatie bijgewoond
• over hun levenswandel (muziek, films, games!) gesproken vanuit het perspectief van het leven als christen
• belangstelling getoond voor waar ze mee bezig zijn in de bijbelstudiegroep of op catechisatie of tijdens de godsdienstlessen op school?

Of heb jij dit nooit gedaan en alles van de geloofsopvoeding aan je vrouw, de gemeente en de school overgelaten? Ben jij als vader tevreden met wat christelijke gewoontes en kerkelijke plichten in je gezin? Of praat je over voorgangers en kerkruzies, maar van God zelf weet je niets te zeggen? Of discussieer je graag over zaken van het geloof, maar laat je je kinderen nooit in je hart kijken over hoe jij met de Heere leeft? Zelfs als je kinderen later afstand nemen van de kerk en het geloof, zullen ze zich herinneren hoe jouw relatie met God was. ‘Mijn vader leefde echt met God!’ En dat kan als ze ouder worden voor hen weer een reden zijn om de Heere te zoeken.

Leiding geven
Ouders en kinderen gaan minder afstandelijk en gelijkwaardiger met elkaar om dan vroeger. Besluiten worden democratisch genomen, zoals de schoolkeuze. Jouw zoon en jij dragen dezelfde vlotte kleding en doen dezelfde games. Jij hebt als vader daardoor niet meer de autoriteit bij je kinderen die je grootvader ooit had bij zíjn kroost. Daar zitten voordelen aan, maar ook nadelen. Eén van de nadelen is dat het leven voor kinderen minder duidelijk is geworden omdat ze thuis te weinig leiding krijgen. Dus de uitdaging voor jou als vader is om niet afstandelijk en streng om te gaan met je kinderen, maar ze wel leiding te geven. Wees een váder. Je wijst samen met je vrouw je kinderen de weg. Je geeft grenzen aan. Je corrigeert ze als dat nodig is. Dat doe je in de geest van Christus (Ef. 6:4). Soms moet je daarvoor zelfs een ‘gevecht’ aangaan met een kind, maar dat kind is jouw inspanningen waard. Een kind wordt niet groot geboren. Mede door jouw inzet en wijsheid wórdt het groot.

Er zijn voor je kinderen
Hoe kun je er zijn voor je kinderen? Je laat ze tot hun recht komen. Je bent er voor hun welzijn (Micha 6:8). Je maakt tijd voor hen vrij. Je toont belangstelling voor waar ze mee bezig zijn. Je spreekt waardering uit. Je hebt ook leuk contact met je dochters. (Heel belangrijk voor de meiden jij bent de eerste man in hun leven!). Kortom: je ziet en hoort ze echt. Je doet ook samen dingen. Je brengt ze naar bed en leest daar nog even voor. Je gaat met je zoon naar een sportwedstrijd (als je hem achter z’n playstation vandaan krijgt…). Je gaat met je dochter mee naar de beroepenvoorlichting. Je bevestigt je kinderen in wie ze zijn. Je loopt niet de hele dag op hen te mopperen.

Je moet niet overdrijven. Alles waar ‘te’ voor staat is niet goed in de opvoeding. Dat leidt tot verwennerij. Te veel aandacht, te veel cadeautjes, hen te veel prijzen, te veel helpen zijn ook niet goed voor de ontwikkeling van het zelfbeeld van kinderen. Kinderen moeten ook voldoende dingen in hun leven zelf voor elkaar boksen om vertrouwen te krijgen in hun eigen mogelijkheden. Als je als vader altijd zelf de boormachine hanteert, moet je dat als ze de deur uit zijn nog steeds voor hen doen. Ze hebben het immers niet zelf geleerd. Dat is niet slim.

Wees een voorbeeld
‘Kinderen doen niet wat je zegt, maar ze doen wat je doet.’ Je kunt met hen praten. Het voorbeeld dat je geeft maakt echter meer indruk op hen. Je kunt schreeuwen om stilte. Worden kinderen dan stil? Je bent duidelijk in je wens. Toch is de kans groter dat ze niet stil worden, want jij staat te schreeuwen. Ze doen wat je doet. Praten en het voorbeeld geven zijn beide nodig. Je kunt niet vroeg genoeg met communiceren beginnen. Doe het zo gewoon mogelijk, als je naast ze fietst. Als je samen in de auto zit, op weg naar oma. Houdt er rekening mee dat pubers niet meer zo’n behoefte hebben aan gesprek. Als ze dat al willen, doen ze dat het liefste met je vrouw. Prima! Dring dan niet te veel aan, maar laat weten dat ze ook altijd bij jou terecht kunnen.

Het voorbeeld geven is dus zo mogelijk nog belangrijker. Het klopt dat kinderen doen wat je doet. Als jij hen slaat, gaan zij ook slaan. Dat is dan voor hen immers normaal. Als jij grof in de mond bent, worden zij het ook. Als jij altijd achter je mobiel of ipad zit, doen zij het ook. Helaas lijkt het wel dat ze de goede voorbeelden minder snel oppikken. Als jij nooit met de ipad op schoot zit, nemen ze dat weer niet over. Als jij de zondag op een bepaalde manier invult, kan het zijn dat je kinderen bij het ouder worden niet van plan lijken dat over te nemen. Wat moet je daarmee? Toch maar weer eens praten. Liever nooit dwingen! Wel veel geduld hebben. Wie weet, volgen ze je goede voorbeeld pas na als ze echt volwassen zijn. Bloembollen stop je in de grond en tegen de tijd dat je de hoop al hebt opgegeven gaan ze ineens groeien. Zo is het soms met goede voorbeelden.

Extra moeilijkheden
Je gezinsleven kan ingewikkeld worden. Dat kan door het overlijden van een ouder, jouw vrouw. Dat kan door een echtscheiding. Dat kan door de aanwezigheid van een nieuwe ouder. In jouw gezin kunnen stiefkinderen, halfbroertjes en -zusjes of pleegkinderen rondlopen. Het kan ook ingewikkeld zijn doordat een gezinslid een handicap, ziekte of een rugzakje heeft. Dat kan ook jouzelf betreffen. Dan luistert alles in de opvoeding nog een beetje nauwer. Blijf echter ontspannen en zoek op tijd hulp als moeder én vader. Opvoeden is af en toe echt een moeilijke klus. Schakel de hulpbronnen die ervoor zijn in. Vergeet ook niet je hemelse bron van hulp aan te boren als je bidt voor je gezin.

Soms gaat het lange of korte tijd moeilijk in je gezin omdat je fouten gemaakt hebt. Stel je dan kwetsbaar op en belijd je schuld. Een groot man kan ook buigen als hij daarmee de relatie kan herstellen. Ga geen nietes-welles strijd aan met je vrouw of kinderen. Als zij menen dat jij hen pijn gedaan hebt, neem dat serieus. Erken hun teleurstelling en doe je best om herhaling te voorkomen. Bij grote missers – zonden – van jouw kant, heb je niet alleen een pastor nodig om mee te spreken maar ook een hulpverlener.

Om verder over na te denken

• Waarvan geniet je in jouw opvoeding en wat zijn de dingen die je moeilijk vindt? Hoe ga je daarmee om?
• Ben jaloers op je (groot)ouders dat zij hun kinderen in een andere tijd konden opvoeden? Waarom wel of niet?
• Vraag je op tijd hulp als je denkt dat je die nodig hebt (voor je huwelijk, voor de opvoeding, voor jezelf)? Waarom wel of niet?
• Welke plaats heeft God in jullie gezinsleven en wat is jouw inbreng daarbij?