Appels met peren vergelijken

“Maar zij mag het wel en ik nog niet. Dat is niet eerlijk!” In hoeveel gezinnen klinkt deze kreet niet meermalen per dag. Soms tot wanhoop van ouders, die helemaal niet vinden dat het oneerlijk is maar zich ongemakkelijk voelen en dan vaak toch maar toegeven.

U kent die uitdrukking waarschijnlijk wel: je kunt geen appels met peren vergelijken. We doelen dan op een vergelijking die niet eerlijk is omdat je twee verschillende dingen met elkaar vergelijkt. In de opvoeding gaat het net zo. Natuurlijk wil iedere ouder van meerdere kinderen graag zo eerlijk mogelijk de opvoeding uitvoeren. Je houdt immers van allemaal even veel! En toch, in de praktijk blijkt dat de kinderen zo verschillend zijn dat je ze niet hetzelfde kunt opvoeden. Helaas. Wat voor de een blijkt te werken, wil nog niet voor de ander geschikt zijn. De verantwoordelijkheid die je de een met 14 kunt geven, kun je de ander nog niet met 16 geven. En toch willen we ze eerlijk behandelen! Voor je het weet kom je als ouders in een kramp terecht: als je het niet doet voel je je schuldig omdat je niet eerlijk zou zijn, als je het wel doet, ben je bang voor de gevolgen. Wat moet je dan?

Het karakter van je kind leren kennen
In ieder geval tot het besef komen dat eerlijkheid in dit geval relatief is. Kinderen verschillen onderling net zoveel als appels en peren. En die kun je dus ook niet met elkaar vergelijken. De Bijbel is daar overigens ook wel duidelijk in. In Spreuken 22:6 (een van mijn lievelingsteksten als het om opvoeding gaat) lezen we: “Oefen een knaap naar de eis van zijn weg, ook wanneer hij oud geworden is, zal hij daarvan niet afwijken.” Daar staat niet dat we een kind moeten oefenen naar de eis van Zijn weg (dat moet ook!) maar naar zijn weg, met een kleine letter. Eigenlijk staat er, als je het vertaalt naar hedendaags Nederlands, dat we een kind moeten opvoeden op een manier die past bij zijn of haar karakter. Dat is boeiend.

Een eerste vereiste daarvoor is dan volgens mij dat je het karakter van een kind leert kennen. Anders kun je nooit aansluiten met je opvoeding. Maar dat is nogal wat! Het karakter van een kind leren kennen, kost tijd. En het verandert ook nog eens! Kinderen ontwikkelen zich en tijdens die ontwikkeling wordt hun karakter verder gevormd en verandert het. Hoe moet je dan nog het karakter van je kind leren kennen, want we hebben al zo weinig tijd?

De kerk, het werk, de hobby’s en allerlei andere zaken maken dat er weinig tijd overblijft voor opvoeden. Immers, de weinige tijd die je samen kunt doorbrengen als gezin moet vooral wel gezellig blijven! Gelukkig zijn er veel andere mogelijkheden om nog wat aan opvoeding te doen. Die wordt tegenwoordig in veel gevallen uitbesteed aan scholen, crèches, naschoolse opvang en nog andere derden. Daar werken allemaal lieve mensen met veel hart voor de zaak, maar die zullen allemaal proberen om het zo eerlijk mogelijk te doen. En dus onvoldoende aansluiten bij het karakter van het kind.

Daarom heeft God het zo geregeld dat kinderen geboren worden in een gezin. En Hij ging er van uit dat de ouders begrepen dat vanaf het moment dat zij vader en moeder werden, hun kinderen automatisch een prioriteit werden in hun leven.

Het bemoedigt mij dat ik de laatste tijd verhalen lees van bekende Nederlanders die aangeven dat ze zoveel mogelijk thuis willen zijn voor de kinderen en bewust zelf hun kinderen willen opvoeden. Het bedroeft me tegelijkertijd dat er veel christenen zijn voor wie hun kinderen helemaal geen prioriteit zijn. Daarom zijn er zo veel christelijke kinderen in nood! En dat terwijl christenen toch beter zouden moeten weten.

Het beste opvoedingsboek
Gods woord is echt het beste opvoedingsboek dat er bestaat. Als iemand het daar niet mee eens is, moet hij maar met God discussiëren . Dat betekent dat we de lessen daarin ter harte moeten nemen en de karakters van onze kinderen moeten leren kennen zodat we ze op een manier die bij hun past kunnen opvoeden, zonder ze als appels en peren met elkaar te vergelijken.