Word jij ook wel eens moe van het eindeloos corrigeren van je kinderen? Soms zijn er dagen dat alles vanzelf lijkt te gaan maar soms... Soms kost opvoeden 200% energie. Soms ben je de hele dag druk om er voor te zorgen dat je kinderen elkaar niet in de haren vliegen. Soms zijn ze zo ongehoorzaam, dat ze bij alles wat je van hen vraagt, precies het tegenovergestelde gaan doen. Herken je dat?
Dan heb ik nieuws voor je. Onze kinderen lijken op ons.
Karakter
Onze oudste dochter heeft een enorme verbeelding. Toen ze 2 jaar was vertelde ze al verhalen aan de hand van prentenboeken, ook als ze die nog niet kende. Hoor je haar ergens praten, dan vertelt ze zichzelf een verhaal. En in een onbewaakt ogenblik maakte ze pas een prachtig filmpje met mijn telefoon van een popje dat allerlei avonturen beleefde.
Ik was net zo. Voor mijn 6e verjaardag kreeg ik een cassetterecorder met lege cassettebandjes. Een mooier cadeau was voor mij niet denkbaar. Eindelijk kon ik mijn verhaaltjes opnemen, tot groot plezier van mijn ouders en de andere kinderen.
Je hebt daar zelf vast ook wel voorbeelden van. Leuke dingen die je je kind ziet doen en je weet: dat heeft hij van mij!
Helaas is het ook vaak andersom. Misschien wil je het niet toegeven, maar zie je bij je kind ook negatieve eigenschappen die je van jezelf kent. Niet graag delen, stiekem dingen pakken die niet van jou zijn, liegen, vooral aan jezelf denken, óf... moeite hebben om voor jezelf op te komen.
We geven het door met onze genen. Onze creativiteit, nauwkeurigheid, behulpzaamheid, rechtvaardigheidsgevoel. Maar ook... die dingen die je liever niet bij je kind zou willen terug zien.
Herinner jij je nog hoe moeilijk je het vond om te delen als kind, of hoe je het soms niet kon laten stiekem iets moois mee te nemen dat niet van jou was, hoe je vaak een leugen(tje) bedacht om uit een situatie te komen, hoe je het moeilijk vond om rekening te houden met anderen, óf... juist te zeggen wat je zélf graag zou willen doen, in plaats van altijd anderen te pleasen? Je hebt veel geleerd in je weg naar volwassen worden. Misschien heb je die dingen achter je gelaten. Misschien heb je geleerd ermee om te gaan zodat ze jou en je relaties niet negatief beïnvloeden. Of misschien heb je ze alleen verstopt en zijn ze er nog steeds. Ga het eens na bij jezelf. Wat is er met die eigenschap, met dat gedrag gebeurt bij mij? Jij bent de aangewezen persoon om je kind hierin op te voeden, want je hebt er zelf ervaring mee.
Zonde
Helaas zijn het niet alleen minder-mooie-eigenschappen die we doorgeven aan onze kinderen. Ook de zonde zelf geven we door. Op het moment dat we het leven gaven aan ons kind, kwam er een zondig mens bij op de wereld. Wie zal een reine geven uit een onreine? Niet een. (Job 14:4). Geen Bijbeltekst die we graag op een bordje aan de muur hangen. Maar wel één om niet te vergeten. Onze kinderen zondigen. En dat komt door ons. Ze hebben de zonde van ons geërfd.
Kunnen we dat oplossen? Natuurlijk kan je je kind, in afhankelijkheid van de Heere en met Zijn zegen, goede gewoontes aanleren en slechte gewoontes afleren. Een leerzaam en praktisch boek om daarover te lezen is De plichten der ouders van Jacobus Koelman. Maar zonde wegnemen: dat kan je als ouder niet. Hoe graag je dat ook zou willen.
We leven in een wereld waarin de zonde heerst. Er is overal om ons heen gebrokenheid en vijandschap tegen God. Toch is er hoop en verwachting als we beseffen dat er een mogelijkheid is van zalig worden. Niet in ons, maar buiten ons. Door het lijden en sterven van de Heere Jezus is er verlossing mogelijk van de zonde. Tot eer van de Heere! Zou dat niet het doel van onze opvoeding moeten zijn? Niet om prettige volwassenen af te leveren aan de maatschappij. Maar om onze kinderen te wijzen op de genade van God en de leiding van Zijn Geest.
Zijn trouw en genade zijn elke dag nieuw.
Zolang God kinderen in ons midden zendt,
heeft hij zich nog niet van ons afgewend.
Muus Jacobse, 1949
Kopiëren van gedrag
Behalve genetisch en geestelijk lijken onze kinderen ook op ons in het gedrag dat ze dagelijks laten zien, als kopie van ons gedrag. Onze Zarah kreeg laatst iets niet voor elkaar en ik hoorde haar zeggen: "ik ben hier niet geschikt voor". Ai, dat klonk bekend. Ik zou heel wat dingen weten die ik haar liever zou willen leren dan dat. Maar we kunnen niet kiezen welk gedrag onze kinderen wel van ons overnemen en welk gedrag niet. Wat onze kinderen ons horen zeggen, slaan ze op en zullen ze ook gaan zeggen. Wat onze kinderen ons zien doen onthouden ze en zullen ze ook gaan doen. Ook als we onze dag niet hebben.
Wat hebben we onze kinderen allemaal al geleerd met ons gedrag?
- Hard werken in huis is akelig, want mama zucht erbij en ze klaagt erover aan de telefoon
- Dingen die je hoort over andere mensen zijn om door te vertellen, want dat doet mama ook
- Als ik iets doe wat niet mag geeft dat niet, want mama glimlacht er om en vind het grappig
- Wanneer het mij beter uitkomt hoef ik me niet aan de verkeersregels te houden, want mama reed pas ook voor één keer over de bussluis omdat we bijna te laat op school kwamen
- Als er iets gebeurt wat ik niet leuk vind ga ik schreeuwen, want dat doet mama ook
- Ik zeur om alles wat ik hebben wil, want vaak helpt dat. En mama zeurt soms ook bij papa als ze iets graag wil hebben.
Confronterend hè?
Laten we ons bewust zijn van het gedrag dat we laten zien en de invloed die dat heeft op onze kinderen. We denken vaak dat onze kinderen hun slechte gewoontes van anderen leren. Maar ze zijn voor niemand zo ontvankelijk als voor ons.
Moeten we perfect gaan leven zodat de kinderen al onze goede gewoontes overnemen? Afgezien van het feit dat we dat niet kunnen, zullen de kinderen het ook merken als het niet echt is. Als we het alleen voor hen doen. Ook wij hebben een voorbeeld te volgen. Zijt dan navolgers van Christus, zegt Paulus in Efeze 1. Kunnen we dat dan wel? Nee. Christus was volmaakt en dat zullen wij nooit worden. We moeten wel bidden om een veranderd, liefdevol hart dat het goede wil doen. En keer op keer belijden, voor God én voor onze kinderen dat we het verkeerd gedaan hebben.
Je hoorde mama net mopperen over al het werk dat gedaan moet worden hè! Er is ook veel te doen en soms word ik er moe van. Maar toch is het niet goed om daarover te klagen, want de Heere vraagt van ons dat we ons werk met blijdschap doen. En we hebben zo veel om blij mee te zijn! Zullen we samen je kamer opruimen en eens kijken hoeveel mooie en fijne dingen daar zijn die we allemaal gekregen hebben?
Op wie lijkt hij?
Het is het klassieke gespreksonderwerp bij een kraamvisite. Op wie lijkt hij? Wij weten het. Nu nog zo klein, zo kwetsbaar, zo onschuldig. Maar ons kind lijkt op ons. En dat is niet iets om trots op te zijn. Maar we weten ook: er is genade.