Zachtmoedigheid

Toen Casper ten Boom (de vader van Corrie ten Boom) nog maar net begonnen was als klokkenmaker in Amsterdam, kreeg hij voor het eerst een opdracht van het Koninklijk Huis. Een lakei bracht een klok uit het Paleis op de Dam naar zijn winkel. Als hij deze klok met succes zou hebben gerepareerd, zou hij het predicaat ‘koninklijke’ voortaan mogen voeren. Nadat hij de klok gerepareerd had, vroeg hij aan een jonge kerel die nog maar net bij hem werkte om deze ergens anders neer te leggen. Deze jongen pakte de klok, liep er mee naar de andere ruimte, struikelde en liet de klok vallen. Vader Ten Boom zag wat er gebeurde, bleef even staan, liep toen naar een keukentje, schonk een glas water in, liep hiermee naar die jongen en zei tegen hem: “Jongen, wat moet jij geschrokken zijn. Ga hier even zitten en neem een slokje water.”

Casper ten Boom had heel boos kunnen worden op die jongen, maar toch hield hij zich in. Dat is zachtmoedigheid. Letterlijk is zachtmoedigheid ‘zacht van gemoed’. Gemoed is een wat ouder woord voor ‘aard’ of je ‘binnenste’. Als je zachtmoedig bent, ben je dus zacht vanbinnen. Dat roept misschien gelijk associaties op van een soft persoon, iemand die slap of meegaand is, of iemand die zich makkelijk schikt. Het klinkt als het tegenovergestelde van iemand die voor zichzelf opkomt en die hard durft te zijn.

Niets is minder waar. Wie zachtmoedig is, heeft juist ontzettend veel moed, kracht, zelfbeheersing, liefde en vertrouwen. In de Bijbel is zachtmoedigheid namelijk een positieve eigenschap. Jezus spreekt de zachtmoedigen zelfs zalig! (Mattheüs 5:5). Zachtmoedige mensen hebben de moed om de ander mild te behandelen, ze nemen het recht niet in eigen handen maar vertrouwen erop dat God eens alles recht zal zetten. Ze komen op voor het recht van God, maar houden zich stil als hun eigen belangen op het spel staan. Dat maakt zachtmoedigheid geen karaktereigenschap, maar een levenshouding. Heel duidelijk zien we dat bij Mozes. Aan de ene kant kon Mozes ontzettend toornen, bijvoorbeeld toen het volk Israël het gouden kalf had gemaakt (Exodus 32:19). Toch wordt hij de zachtmoedigste persoon op aarde genoemd in Numeri 12:3. Daar wordt zijn leiderschap door zijn broer en zus aangevochten. De eerst zo temperamentvolle en driftige Mozes, verdraagt alle verwijten in stilte en neemt het recht niet in eigen handen. In plaats daarvan vertrouwt Hij het recht aan God toe, Die ook recht spreekt.

Hoewel er voor zachtmoedigheid veel moed nodig is, is het wel zo dat zachtmoedige mensen makkelijk verdrukt kunnen worden. In de Bijbel staan veel voorbeelden van mensen die verdrukt worden en het uitroepen tot God (bijv. Psalm 10:17). Het duidelijkst zien we dat bij de Heere Jezus, Die Zichzelf ook zachtmoedig noemt (Mattheüs 11:29). De Heere Jezus was mild voor zondaren, Hij doorstond het onrecht en behaalde de overwinning aan het kruis. Hij vertrouwde Zich volledig toe aan het recht van Zijn Vader.

Je voelt wel aan dat zachtmoedigheid niet een levenshouding is die we ons zelf eigen kunnen maken. Als je het van binnen voelt borrelen omdat je onrecht wordt aangedaan, dan is het moeilijk en bijna onmogelijk om zachtmoedig te zijn. Toen Jezus door Zijn eigen discipel werd verraden met een kus, had Hij alle recht om engelen uit de hemel te zenden en Judas gelijk te doden voor die gruwelijk lage en laffe daad van verraad. In plaats daarvan sprak Jezus Judas mild toe met ‘vriend’. Of andersom: als God tekort wordt gedaan, dan zijn we vaak liever stil en houden we ons op de achtergrond. Opkomen voor God ten koste van onszelf gaat niet vanzelf. Beter gezegd: dat kunnen wij uit onszelf onmogelijk. Wij zijn juist geneigd om onszelf op de eerste plek te zetten en het beste voor onszelf te zoeken.

Zachtmoedigheid is niet een houding die we onszelf kunnen aanleren. Het is een vrucht van de Geest, die we mogen ontvangen door het geloof in Christus (vgl. Galaten 5:22). Als je in de Heere Jezus gelooft, dan ben je aan het leren dat je eigen ik eraan moet. Dat er niks is waar jij recht op hebt, maar dat alles genade is en blijft. Dan leer je telkens weer dat je mild mag zijn voor de ander, omdat je zelf ook een grote zondaar bent. Je vertrouwt op God en weet dat Hij eens alles recht zal zetten. Dat kost strijd, maar dat is het je waard, omdat je daarmee je zachtmoedige Koning dient. Wie door de Heilige Geest zachtmoedigheid geleerd krijgt, kan tegelijkertijd veel verliezen. Als je opkomt voor God dan raak je misschien vrienden kwijt, of een goede positie, of vul maar in. Wat een troost is het dan dat de Heere Jezus belooft dat je als zachtmoedige gelovige straks de aarde mag beërven! (Mattheüs 5:5).