Niet leuk

Alles draait om leuk. Niet alleen op Facebook, maar ook in het echte leven. Het liefst vorm je een leuk gezin, met leuke ouders en leuke kinderen, die samen leuke dingen doen. Het liefst zorg je dat je kind het leuk heeft en probeer je tegenslag te voorkomen. Dat gaat zo automatisch dat je er vaak niet bij nadenkt. Als de ballon van je peuter knalt, pak je snel een nieuwe. Als het regent, haal je je dochter wel even op.

Regelmatig probeer ik een boek over opvoeden te lezen. Ik merk dat dat helpt om even van een afstandje naar onze opvoeding te kijken. Wat doe ik? Waarom doe ik het zo? In de drukte van alledag doe je dingen vaak automatisch, op je gevoel of op de manier die je van thuis hebt meegekregen. Maar als je er dan van een afstandje naar kijkt, zie je soms ineens dat je het beter anders aan kan pakken.

Wat mij opvalt, is dat je in je dagelijks bezig zijn, vaak gaat voor kortetermijnoplossingen.

Snel een ruzie ‘oplossen’, zorgen dat het gemopper stopt, je kind blij maken. Maar opvoeden is eigenlijk meer iets om in lange termijnen te denken. Juist omdat je kind dat nog niet kan, heeft hij daarvoor opvoeders nodig.

Er zijn leuke vragen om over een langere termijn na te denken. Bijvoorbeeld: ‘Hoe zou ik willen dat mijn dochter later haar werk doet?’ Of: ‘Hoe zou ik willen dat mijn zoon later in zijn gezin staat?’ Dan komen er zomaar allerlei belangrijke dingen naar boven, waar je je in je dagelijks bezig zijn niet van bewust bent. Als je een baan hebt, moet je op tijd komen, je aan afspraken houden, ook taken doen die minder leuk zijn, openstaan voor feedback, om kunnen gaan met collega’s. Als je een relatie hebt, moet je je in kunnen leven in de ander, accepteren dat de ander soms iets anders wil, je aandeel nemen in de taken die er te doen zijn. Dat zijn dus allemaal dingen die een kind moet leren in de loop van zijn leven.

Als ik op die manier naar de praktijk van elke dag kijk, zie ik ineens wat ik mijn kinderen eigenlijk leer, als ik alleen voor ‘leuk’ ga. En dan is het makkelijker om dingen te doen, die niet leuk zijn. Omdat je weet met welk doel je het doet.

Ik vind het zelf hard voelen, om zo te reageren als ouder. Het is niet leuk. Voor je kind niet, maar ook voor jezelf niet.

Wat doe je als je kind een mooie aanbieding tegenkomt, maar hij heeft niet genoeg zakgeld meer om het te kopen? Leuk is: gewoon het verschil zelf bijpassen. Kost mij een paar euro die ik best kan missen en hij is er heel blij mee. Of vooruit, iets pedagogischer, laat ik een lening geven. Maar hoe zou ik het vinden als mijn kind volwassen is en hij zou een lening afsluiten voor een nieuwe tablet? Als je niet in de schulden wilt komen, moet je geen geld uitgeven dat je niet hebt. Dus dan moet ik hem nu ook niet leren dat je geld kunt lenen voor iets dat je niet echt nodig hebt.

Wat doe je als je dochter haar werkstuk niet afkrijgt, omdat ze er te laat aan begonnen is? Op de laatste avond als ze helemaal gestrest is en eigenlijk nodig naar bed moet, snel even helpen? Of haar een onvoldoende laten halen? In dat laatste geval leert ze wat de gevolgen zijn van te laat beginnen aan een taak.

Ik vind het zelf hard voelen, om zo te reageren als ouder. Het is niet leuk. Voor je kind niet, maar ook voor jezelf niet. Je wilt je kind liever even helpen, teleurstelling en tegenslag voorkomen. Maar daarmee zou je je kind belangrijke ervaringen onthouden: omgaan met kleine tegenslagen, ontdekken wat de gevolgen zijn van je gedrag, verantwoordelijkheid nemen.

Je kinderen deze ervaringen onthouden, is uiteindelijk veel harder. Want dan moet je kind dat nog leren als hij al volwassen is. En dan is de prijs mogelijk veel hoger. Schuldhulpverlening, als je niet hebt geleerd geen geld uit te geven dat er niet is. Een verbroken relatie, als je niet hebt geleerd om het ‘nee’ van een ander te accepteren. Ontslag, als je geen deadlines weet te hanteren.

Alles draait om leuk. Daarom is het moeilijk om niet leuk te doen. Maar niet leuk is soms wel goed.

Tekst: Aline Hoogenboom-Versluis