‘Het werd mij te veel’

“We konden onze zoon niet meer meenemen naar de kerk. Door de vele prikkels zou hij angst- en woedeaanvallen krijgen.” Al zes jaar zorgt en begeleidt Netty Dijkstra-Geuze haar twee fantastische zoons met autisme. Tot er een dag aanbreekt dat alles haar letterlijk te veel wordt. Ze raakt meerdere keren burn-out en vervolgens overkomt haar een ernstige psychotische depressie. Netty deelt haar ervaringen en lessen naar aanleiding van haar nieuwe boek ‘Hete thee en drie klontjes suiker’.

Na jarenlange zorg voor je twee zoons met autisme werd het teveel. Hoe kwam het dat het je teveel werd?
“Vooral voor onze oudste zoon Jozef (9) was de zorg heel zwaar. Hij begon bijvoorbeeld pas met 4 jaar te praten, daarvoor kon hij heel moeilijk duidelijk maken wat hij wilde. En wij wisten ook vaak niet wat hij bedoelde. Wij als zijn ouders moesten 24 uur per dag voor hem beschikbaar zijn, hij moest altijd een beroep op ons kunnen doen, hij had bij al zijn taken begeleiding en aansturing nodig. Dat is heel intensief. De eerste levensjaren waren erg zwaar. Jozef is nu 9 jaar en hij heeft veel geleerd onder andere tijdens twee langdurige opnames binnen de GGZ. Ook dat was een intensieve periode. Het is niet niks om je kind zo jong uit handen te moeten geven, elke avond zagen we dat lege bedje daar hebben we veel verdriet van gehad. Ook zijn broer Boaz (7) miste Jozef ontzettend. Het gaat nu goed met Jozef, hij heeft medicatie en gaat naar speciaal onderwijs. Hij blijft veel structuur nodig hebben, dat hoort gewoon bij hem. Mijn man en ik hebben trainingen gevolgd om zijn autisme beter te begrijpen en er op een goede manier mee om te gaan.

Doordat Jozef ook een periode had dat hij amper sliep en ‘s nachts heel bang was, sliepen wij ook steeds minder. Of om de beurt. Geleidelijk aan word je steeds vermoeider, raakt je energie op, moet je steeds meer ballen in de lucht houden. We hebben ook allebei nog een parttimebaan. Na zes intensieve jaren werd het mij op een gegeven moment te veel. Ik kon niet meer. Van de ene burn-out rolde ik in de volgende, zonder op te knappen of bij te tanken. En vervolgens overkwam mij een depressie waarin ik een psychotische episode had. Dat was heel heftig. Ik moest opgenomen worden om op medicatie ingesteld te worden. Ik heb heel veel geslapen in die periode. Dat was het begin van mijn herstel. Ik werd op medicatie ingesteld en ik ging iedere dag wandelen, lekker de buitenlucht in. Tijdens het wandelen kreeg ik steeds bepaalde woorden in mijn gedachten, later werden dat gedichten. Daarna dacht ik: ‘laat ik eens op gaan schrijven wat ik de laatste jaren allemaal heb meegemaakt’, en zo is dit boek uiteindelijk ontstaan.”

Uiteindelijk kwam je terecht in een ernstige psychotische depressie. Wat houdt dit in en hoe kwam dit tot uiting in het dagelijks leven?
“Ik raakte de grip op de realiteit kwijt, ik was er bijvoorbeeld van overtuigd dat iemand een aanslag op mijn leven wilde doen,” vertelt de schrijfster. “Het was een angstige tijd. Ik had last van stemmen die mij diskwalificeerden en negatieve boodschappen brachten. Ik durfde niet meer te eten, dronk enkel nog thee. Daar is de titel van mijn boek aan ontleend. Hete thee staat voor mijn depressie en de 3 klontjes suiker voor onze kinderen. Wij hebben ook nog een dochter van 3 jaar. In het dagelijks leven kon ik niet meer functioneren. Alles ging langs mij heen ik stond er buiten voor mijn gevoel. En ik raakte steeds meer verstrikt in gedachten en overtuigingen die voortkwamen uit mijn angsten. Gelukkig kreeg ik snel de juiste medicatie waardoor die episode snel gestopt kon worden en ik aan mijn depressie kon gaan werken.”

Je kwam ook in een geloofsstrijd terecht. Hoe heb je Gods hulp ervaren?
“Tijdens mijn depressieve periode las ik veel in ‘de navolging van Christus’, van Thomas á Kempis. Daar staan zulke troostrijke teksten in, daar heb ik veel troost uit ervaren. Ik las daar bijvoorbeeld: ‘In leven en dood zij Jezus uw toeverlaat. Geef u over aan Zijne trouw, want Hij kan nog helpen als alles u begeeft.’

Ook lezen in de psalmen gaf mij moed en kracht. Psalmen zijn eigenlijk ook gebeden. Ik ben in die tijd begonnen met het schrijven van gedichten, daar kon ik mijn gevoel en gedachten in kwijt. Ook mijn gedichten laten vaak iets zien welke plaats mijn geloof had in die moeilijke tijd. Ik heb mij altijd gedragen gevoeld door Gods liefde en nabijheid.”

De omgeving begrijpt vaak weinig van autisme en wat dat met je doet welke invloed het heeft op je dagelijkse leven, zeg je. Wat is een veelvoorkomend misverstand?
“Velen realiseren zich niet welke impact autisme heeft op je dagelijkse leven,” antwoordt de mantelzorger. “Iedere dag word je daarmee geconfronteerd. Dan zeggen mensen bijvoorbeeld: ‘laat hem maar een weekje bij mij logeren, dan is het wel over’. Of ongetwijfeld goedbedoelde opvoedingsadviezen zoals, ‘je moet consequenter zijn, of je moet strenger zijn’. Er zijn zelfs professionele hulpverleners geweest die het autisme verweten aan onze manier van opvoeden. Dat is heel verdrietig als dat tegen je gezegd wordt. Wij weten nu gelukkig wel beter. Autisme komt niet door een manier van opvoeden, daar word je mee geboren.”

Welke handreiking kun je meegeven aan mensen in een soortgelijke situatie?
“Een sociaal netwerk van familie en vrienden is cruciaal! Zonder zo’n netwerk red je het niet alleen. Je moet stoom af kunnen blazen, kunnen verifiëren, bemoedigd worden, ontlast worden, en positieve feedback krijgen. Om het vol te houden. Te weten dat mensen in je netwerk of in de kerk voor je bidden is zo rijk, je gedragen voelen door het gebed. Dat verzacht de omstandigheden en geeft je nieuwe kracht om door te gaan. Ik geloof dat er niets bij toeval gebeurt in het leven. God staat boven alles. Ik vraag Hem niet waarom ik bepaalde dingen moet meemaken, ik geloof dat het goede van God komt en het kwade niet. Ik probeer te berusten in Zijn leiding, uiteindelijk maakt Hij alles goed! Dat vertrouwen en die wetenschap hebben mij nooit in de steek gelaten. Zijn liefde is de leidraad in ons leven. En als je Hem volgt dan verdwaal je niet.”

Het boek van Netty Dijkstra is te bekijken of te bestellen bol.com