Een Bijbel die helpt om gesprekken uit te lokken

Onze collega Geertje werkte vanuit het LCJ mee aan de HSV gespreksbijbel. Ze vertelt over de inhoud en het proces.

En Geertje, hoeveel van jouw werkuren voor het LCJ zitten er in deze gespreksbijbel?
“Tja, dat zijn er een heleboel geworden…”

Wat heb je in die uren gedaan?
“Een van de klussen die mijn tijd opslokten, was het maken van extra tussenkopjes. In de gespreksbijbel zijn de perikopen namelijk maximaal tien verzen lang. Hiermee hopen we dat de stukjes voor een kind behapbaar zijn. Het was een prachtig monnikenwerk om zo door de hele Bijbel heen te kruipen. Soms was het ook een uitdaging. Bijvoorbeeld bij heel lange hoofdstukken waar dan veel extra tussenkopjes gemaakt moeten worden, of bij lastige hoofdstukken uit de profetieën waar je moet zoeken naar goede momenten op de kopjes toe te voegen én begrijpelijke omschrijvingen voor die kopjes.

Als redactielid van de gespreksbijbel was ik vanuit het LCJ bij het hele proces betrokken. Eerst met elkaar een concept uitdenken, de hoofdlijnen uitzetten, nadenken over de vormgeving. Later keek ik mee met de proefstukjes, las ik mee met de hoofdredacteur en mocht ik meedenken over afbeeldingen en de extra’s die worden toegevoegd. Bij de extra’s moet je denken aan leeslijnen en diverse verwerkingen.

Omdat we graag willen dat kinderen de Bijbelse kernwoorden kennen en begrijpen, hebben we die in aparte stukjes uitgelegd. Dan moet je denken aan woorden als goedertierenheid, verbond, genade, eeuwigheid en kindschap. Bij de uitleg richtte ik me op kinderen van 8 tot 12 jaar. Ruim zeventig van zulke sleutelwoorden hebben een plek in deze Bijbel gekregen. Bij ieder sleutelwoord staan twee tekstverwijzingen, een naar het Oude en een naar het Nieuwe Testament. Op deze manier kunnen de lezers gelijk zien hoe een woord in de Bijbel wordt gebruikt. De sleutelwoorden staan op drie plekken: bij de uitleg van de teksten waarnaar verwezen wordt en in een lijst achterin de Bijbel.”

In dit project is ook gewerkt met vrijwilligers. Hoe kun je dan de kwaliteit van het geschrevene garanderen?
“Inderdaad zijn er heel veel vrijwilligers betrokken geweest. Zonder hen was deze gespreksbijbel er niet gekomen! Een vrijwilliger leverde eerst een paar proefstukjes aan. Deze werden door de hoofdredacteur van commentaar voorzien en besproken. Als ze inhoudelijk goed waren, ging hij met meer Bijbelgedeelten aan de slag. De hoofdredacteur, ds. Ewout van der Noort, is door al deze bijdragen gegaan en heeft er één geheel van gemaakt. Als redactie dachten we hierin met hem mee. Het was dus zeker niet zo dat wat de vrijwilligers inleverden, zo direct in de gespreksbijbel is gekomen. We hebben hard gewerkt om er een eenheid van te maken.”

De stroom nieuwe Bijbels is niet te stoppen. Waarom moest er nog eentje bij?
“Tja… ik denk dat deze Bijbel uniek is. Met de gespreksbijbel is geprobeerd de volledige Bijbel dicht bij het kind te brengen, door leesprikkels, gespreksstukjes en interessante weetjes en afbeeldingen toe te voegen. In het gezin, op school of vereniging kom je met deze Bijbel makkelijker in gesprek over het gelezene en wordt het kind geprikkeld om de Bijbel te lezen. En ik denk zeker dat we daarin geslaagd zijn. Ik ben er erg blij mee. Allermeest vanwege de vaste onderdelen die bij elk hoofdstuk terugkomen: leesprikkel (in het geel, aan het begin van elk hoofdstuk), gesprek (in het rood, tijdens of aan het eind van elk hoofdstuk) en uitleg (in een blauw kader, op verschillende plaatsen in de hoofdstukken) Maar ook vanwege de vormgeving en de extra’s als leesroosters en diverse verwerkingen om anders bezig te zijn met het Bijbel lezen.”

Is de HSV-gespreksbijbel een kopie van de Samenleesbijbel, maar dan natuurlijk met een andere vertaling?
“Nee hoor, dit is geen kopie. Het grote verschil zit hem hierin dat wij bij de hele Bijbel verwerkingen toevoegen, zodat je bij élk hoofdstuk eenvoudig in gesprek kunt komen met je kind. Daar zit natuurlijk een duidelijk gedachte achter: het is goed om met je kind de héle Bijbel te lezen. Prachtig toch dat ik een hoofdstuk uit Job of Romeinen aan tafel kan lezen en dat er dan in heel eenvoudige woorden uitleg gegeven wordt en wat vragen gesteld die uitnodigen om met een kind van 8 jaar hierover in gesprek te gaan. Van ouders hoor ik dat ze hiernaar zochten, maar het tot nu toe niet konden vinden. En nu is het dus beschikbaar! Daarnaast houdt de gespreksbijbel de ‘bijbelwoorden’ vast. Ze zijn niet weg-vertaald, maar worden gebruikt én uitgelegd. Ontzettend belangrijk om de rijke inhoud van deze woorden bij onze kinderen te brengen!”

Wat vindt je dochter van deze nieuwe Bijbel?
“Onze dochter van 7 is er enthousiast over! De Bijbel ziet er namelijk mooi uit, met platen en foto’s, en de tussenstukjes nodigen echt uit tot lezen. Mooi om te merken hoe iets waar ik zo’n tijd samen met vele anderen mee bezig ben geweest, nu in ons eigen gezin goed blijkt te werken. Tijdens het werken eraan en ook nu is mijn gebed dat de gespreksbijbel tot rijke zegen is in de gezinnen!”

Tekst: Margreet van den Berg- van Brenk (LCJ)