Muziek, een instrument voor jonge hersenen

Muziek doet iets. Wat het precies doet, is moeilijk onder woorden te brengen. Je merkt het al bij baby’s, als je een versje voor ze zingt. Maar ook als kinderen ouder zijn, blijkt de invloed van muziek groot. Een paar stellingen op een rij over het maken van muziek. Eén ding staat als een paal boven water: Een gezin dat geen muziek maakt, laat mooie kansen onbenut.

1. Van muziek word je slimmer
Om dat te kunnen meten, is heel wat onderzoek nodig. Op Berlijnse scholen heeft prof. Hans GüntherBastian zes jaar lang onderzoek gedaan naar het effect van muziekonderwijs op de leerprestaties. In de eerste jaren zijn er bij de kinderen met een gemíddeld IQ nog geen verschillen waar te nemen, maar na vijf jaar school en vier jaar muziekles scoren de kinderen op de musicerende scholen aanzienlijk hoger.Ook de kinderen die bij het begin van het onderzoek al een hóger IQ dan gemiddeld hebben, laten na vier jaar muziekles een toegenomen IQ zien, terwijl de slimme kinderen zonder muziekles die toename niet laten zien. Kinderen met een láger IQ dan gemiddeld hebben ook profijt van muziekles, zo blijkt.

2. Muziekles is alleen weggelegd voor kinderen van rijke ouders
Aan muzieklessen hangt inderdaad een prijskaartje. Twintig euro voor een half uur les is een normaal tarief. Veel muziekscholen hebben een subsidieregeling voor ouders met een laag inkomen. Aankloppen bij het jeugdcultuurfonds kan voor ouders met een laag inkomen ook de moeite waard zijn. Dat fonds vergoedt tot maximaal 450 euro per jaar (www.jeugdcultuurfonds.nl). Les nemen bij een particuliere muziekdocent is vaak goedkoper dan bij een muziekschool. Of misschien ken je wel een scholier of een student die een instrument goed bespeelt en er aardigheid in heeft om jouw kind iets bij te brengen. Dan ben je wellicht voor 5 euro per keer al klaar... Vergeet niet dat de menselijke stem het allergoedkoopste instrument is en vrijwel onbeperkte mogelijkheden heeft. Kosten? € 0,00.

3. Ieder kind moet een keer een concert bijwonen
Als je je kind wilt laten zien wat een appelboom is, neem je hem mee naar een forse boom waar flink wat appels aan hangen. Als je je kind enthousiast wilt maken voor muziek, neem hem dan eens mee naar een concert van niveau. Hier krijgt hij waarschijnlijk meer inspiratie van dan van het ‘Poesje mauw’ dat zijn grote zus op de viool kan spelen. En de kinderen die al op les zitten, merken wat er uit het instrument te halen is. Je kunt het zo duur maken als je zelf wilt. In de grote concertgebouwen, bij conservatoria en in kerken worden regelmatig gratis concerten gegeven. Informatie: www.vredenburg.nl www.dedoelen.nl www.concertgebouw.nl www.ahk.nl www.artez.nl www.koncon.nl www.tijdenplaats.nl.

4. Goede muziek houdt je kinderen bij popmuziek vandaan
Jaco van der Knijff, muziekredacteur bij het RD: „Wie zijn kinderen van jongs af aan vertrouwd maakt met goede muziek, mag de hoop koesteren dat ze in de wereld van de popmuziek geen interesse hebben, gewoon omdat ze doorhebben dat veel van die muziek - niet alle! - oppervlakkig, leeg en kwalitatief van een bedenkelijk niveau is, even los van de teksten. Een garantie is er nooit. Ook andere factoren spelen een rol, zoals groepsgedrag in de puberteit, waardoor kinderen ineens naar muziek kunnen grijpen die in de groep goed ligt. Want goede muziek is natuurlijk helemaal niet cool voor een 14-jarige. Toch... In het gezin vanaf het eerste begin samen goede liederen zingen, samen musiceren, kinderen jong op muziekles doen, met elkaar bewust luisteren naar goede muziek, kinderen meenemen naar concerten: het zal niet voor het eerst zijn dat kinderen op deze manier in de eerste twaalf jaar van hun leven voorgoed bedorven worden voor (refo-) pulpmuziek!

5. Muzikale training helpt om beter te luisteren
Amerikaanse onderzoekers toonden in 2009 aan dat volwassenen en kinderen met muzikale scholing beter in staat zijn te luisteren dan anderen. Ze worden minder gestoord door achtergrondgedruis. Om hierachter te komen, meten ze bij proefpersonen wat de hersenstam oppikt van geluid dat geleidelijk opgaat in gedruis. Bij niet-musicerende mensen gaat de informatie snel verloren. Musicerenden hebben minder last van het storende geluid en kunnen daardoor langer informatie oppikken. In een klaslokaal met dertig kinderen hebben kinderen met muziekles dus duidelijk een voorsprong!

6. Dyslectische kinderen hebben baat bij muziek
Een deel van het probleem bij dyslectische kinderen zit in het luisteren. Hun hersenstam maakt opvallend vaak fouten bij het onderscheiden van ba, da en ga. Onderzoekers tonen aan dat zelfs een relatief korte muzikale training van zes maanden het luisteren al flink kan verbeteren en daarmee dat deel van het probleem dus kan helpen oplossen.

7. Muziek is een middel bij uitstek om de Heere te dienen
Jaco van der Knijff: „Muziek maken, en dan het zingen voorop, lijkt inderdaad dé manier om de Heere te dienen. Natuurlijk: bidden, Bijbellezen, getuigen, een heilige levenswandel - het is allemaal even belangrijk. Maar in de Bijbel lijken het zingen en musiceren toch wel het belangrijkste kanaal te zijn om uiting te geven aan de ervaringen van het geloofsleven. Klacht en jubel, boete en dankzegging, liefde en lof: de gemoedstoestanden die hierbij horen, worden geuit door middel van het lied en met behulp van instrumenten. Denk aan David, Maria, Zacharias, Simeon, de engelen, Paulus en Silas in de gevangenis. Opvallend is ook dat in het bijbelboek Openbaring juist het zingen genoemd wordt als bezigheid van de gezaligden in de hemel. Het maken van geestelijke muziek met stem en instrument is zo gezien voor gelovigen de beste voorbereiding op het toekomstige leven.”