Meer kleur in je opvoeding

Vandaag de dag is ‘diversiteit’ een steeds groter wordend thema. Hoe ga je daarmee om in de opvoeding van je kinderen?

Journalist Nadine Folkers ging op onderzoek uit en sprak met hoogleraar Judi Mesman (47): ‘Gelijk is iets anders dan gelijkwaardig.’

Diversiteit het is een woord dat me af en toe jeuk bezorgt en ongemak bij me oproept. Ik weet niet zo goed wat ik ermee moet. Dat komt onder meer door mijn christelijke geloof, want God heeft ons toch allemaal gelijk geschapen? Als ik mijn kind een boek voorlees en ik zie een wit kindje en een kindje met een andere huidskleur, negeer ik dan dat kleurverschil of benoem ik het? Hoogleraar Judi Mesman (47) pleit voor het laatste. ‘Doen! Je benoemt toch ook de olifant, de boom en de krokodil? Waarom dan niet de huidskleur? Kinderen worden niet kleurenblind geboren. Het kan wel zijn dat God iedereen gelijk heeft geschapen, maar dat betekent nog niet dat iedereen gelijkwaardig wordt behandeld.’ Daar heeft ze een punt. Hoog tijd om mijn ongemak aan de kant te zetten en met de hoogleraar ‘interdisciplinaire studies van maatschappelijke uitdagingen’ in dit onderwerp te duiken.

Je schreef over dit onderwerp het boek Opgroeien in kleur. Waarom vind je het belangrijk het thema aan te kaarten?
‘Misschien denk je: als ik geen verschil benoem in huidskleur, kan ik ook niet racistisch zijn. Dat is vast goed bedoeld, maar we zijn nu eenmaal niet kleurenblind als het gaat om huidskleur. Het eerste wat je opvalt als je iemand ziet, zijn etniciteit en geslacht. Of iemand wit, bruin of zwart is, onthoud je meteen. Dat is zelfs bij baby’s al zo! En als ouder benoemen we wel de bruine boom met groene blaadjes, maar niet het donkere gezichtje van het kindje. Waarom niet?’

Ja, waarom niet?
‘Uit ongemak en angst. Mensen zijn heel bang om het verkeerd te doen en als racist te worden weggezet. Dan hebben ze het er maar liever helemaal niet over.’

Hoe zou het anders kunnen?
‘Het begint met moed bij elkaar schrapen om het er wél over te hebben. Om over vooroordelen na te denken en jezelf af te vragen: wat vind ik nu van dat hele “racisme-debat”? Als je er iets over hoort in de media, wat doet dat dan met je? En met je partner? De belangrijkste vraag hierin: wat wil jij je kinderen hierover meegeven? Als je het onderwerp niet bespreekt, ga je wat ik noem “per ongeluk opvoeden”. Dan krijgt je kind allerlei ideeën over het thema. Het zou mooier zijn als je hier intentioneel mee bezig bent: dat je er dus over hebt nagedacht en bewust iets bespreekbaar maakt.’

Hoe doe je dat op een goede manier?
‘Door het erover te hebben op natuurlijke momenten. Je moet niet je kind erbij roepen, op de bank gaan zitten en zeggen: “We gaan het nu even hebben over vooroordelen en racisme.” Maar als je de kans krijgt, grijp die dan aan. Je kunt ook op andere manieren actief zijn. Haal boekjes uit de bibliotheek, die gaan over kinderen met een andere huidskleur. Het gaat trouwens ook om andere thema’s. Hier in de bibliotheek in Den Haag hebben we een bak met daarboven het label “anders zijn”. Echt verschrikkelijk vind ik zo’n benaming trouwens alles wat niet in de meerderheid past, moet de titel “anders” krijgen. Maar daar vind je boeken over kinderen in een rolstoel, kinderen van kleur, en kinderen die bijvoorbeeld twee moeders hebben. Verdiep je ook in de filmpjes die je kinderen kunnen kijken via YouTube en Netflix, daar is ook echt diversiteit in aan te brengen! Met alle keuzes die je daarin maakt, kun je bijdragen aan het gevoel dat mensen helemaal niet zo anders zijn.’

Mijn zoontje riep op het kinderdagverblijf laatst keihard tegen de leidster met een hoofddoek: ‘Wat heeft die mevrouw?’ In eerste instantie was ik geneigd hem toe te fluisteren dat hij zoiets niet moet roepen, maar mede door jouw boek benoemde ik gewoon hardop: ‘Die mevrouw draagt een hoofddoek.’ Het was eigenlijk best fijn om het zo op te lossen.
‘Ja, daar begint het mee. Je benoemt wat je ziet. Later kun je daar dan nog op terugkomen, maar misschien heeft je zoontje daar de leeftijd nog niet voor. Het gaat erom dat jij je er als ouder bewust van bent welke rol je hierin speelt en welk voorbeeld je kunt zijn. We hebben allemaal vooroordelen over groepen mensen die we niet zo goed kennen. Maar als jij je er bewust van bent welke boodschappen je meegeeft aan je kind over wat je gewoon vindt en wie erbij hoort, kun je een wereld van verschil maken.’

Hoe ben jij zelf op het idee gekomen je met dit thema bezig te gaan houden?
‘Ik ben zelf een vrouw van kleur ik ben van Indische komaf. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in verschillen van culturele aard. Ik herinner me dat ik als tienjarige een puzzel kocht van vijfduizend stukjes. Zestig gulden kostte die toen, maar ik wilde hem zo graag! Er staan gezichten op van mensen over de hele wereld en er stond bij: “De wereld lacht je toe.” Ik heb hem drie keer gemaakt, en toen op een vel geplakt. Hij hangt nu nog in mijn werkkamer. Die fascinatie is gebleven. Ik heb altijd interesse gehad in hoe mensen anders kunnen zijn. Want normaal is overal anders.’

Tips voor meer kleur in je opvoeding

  • Hoor jij je kind weleens vragen om de ‘huidskleur’, als het aan het kleuren is? Vaak wordt dan het zalmroze potlood bedoeld. Als je de veelkleurigheid van onze wereld wilt benoemen, kies je voor de ‘Colors of the World’ van Crayola. Dan heb je dus 24 huidskleuren om uit te kiezen! Te koop voor 9,99 bij diverse (web)winkels.
  • Of kies voor de wascokrijtjes van het Zuid-Afrikaanse merk Colour Me Kids, met 12 verschillende huidskleuren. Leuk weetje: 5 procent van de winst wordt gedoneerd aan minder bevoorrechte kinderen in Zuid-Afrika. Te koop voor € 5,95 via mevrouwaardbei.nl
  • In Amsterdam zit de winkel Coloured Goodies, waar ze boeken, poppen en ander speelgoed verkopen om de diversiteit in onze samenleving te laten zien.
  • Het boek Opgroeien in kleur van Judi Mesman geeft achtergrond en praktische tips om vooroordelen en racisme bespreekbaar te maken in de opvoeding. Van jonge kinderen tot je woke tiener.

Sestra mama

Sestra mama

Sestra mama is hét magazine voor elke moeder. Voor de mama die (continu) op zoek is naar work-lifebalans en tijd voor zichzelf en haar omgeving.




Opvoeden doe je samen!

Leer van elkaar door het onderlinge gesprek! Wij komen graag naar jullie voor toerusting op maat. Bekijk de dienstenpagina voor ons aanbod of stel je vraag per mail aan Thera.

Neem contact op

Heb je een tip?

Deel met ons je idee!

Stuur je tip in

Stel je eigen inspiratielijst samen

Voeg met behulp van het plusje items toe aan je inspiratielijst. Al je favorieten in één lijstje overzichtelijk bij elkaar!