Cadeautjesmaand

December, dat is: pakjesavond met de ene familie, pakjesavond met de andere familie, cadeautje van de buurtvereniging, kerstviering van school, kerstviering van de zondagsschool, thuis een kerstboek cadeau. Als het allemaal achter de rug is, slaak ik een diepe zucht bij het zien van de hoeveelheid speelgoed en boeken die er weer bij gekomen is. Onvoorstelbaar hoeveel spullen een kind van 5 of 7 jaar al heeft. Als ik even tel wat onze kinderen met elkaar hebben, kom ik algauw op 25 puzzels, 10 kwartetten, 5 doosjes memory, 50 knuffels, 3 poppenbadjes, 6 tuingereedschapsetjes. Om maar wat te noemen.

Cadeautjes krijgen die met zorg zijn uitgezocht, is leuk. Het is een manier om liefde te ontvangen en liefde te geven. Daarom is dit natuurlijk een wat heikel onderwerp. Maar die enorme berg spullen die ze met elkaar hebben! Eigenlijk wil ik helemaal niet dat ze met zo’n overdaad opgroeien. In plaats van een uitpuilende kast heb ik liever een overzichtelijke hoeveelheid dingen waar ze echt mee spelen, waar ze aan gehecht raken. Zoals onze doos met Duplo bijvoorbeeld. Die is beetje bij beetje bij elkaar gespaard en al jarenlang bijna dagelijks in gebruik.

Daarbij lijkt overdaad niet echt goed voor de tevredenheid. Het lijkt wel normaal om alles te krijgen wat je leuk vindt uit de Intertoyskrant. Pas kreeg een van onze kinderen een cadeautje dat niet op z’n verlanglijstje stond. „Hé”, zei hij, „dat had ik helemaal niet besteld!” Je verlanglijstje als bestellijst zien, gekker moet het niet worden…

Maar het belangrijkste is niet dat ik een hekel heb aan rommel en mijn kinderen tevredenheid wil leren. Ik heb er vooral moeite mee dat wij op deze manier consumeren, terwijl de kinderen van een ander sterven van de honger. Waarom geven mensen in Nederland met elkaar vele miljoenen meer uit aan Sinterklaascadeautjes dan aan noodhulp aan de Filipijnen? Waarom moeten wij überhaupt nog geld uitgeven aan speelgoed als de kast toch al vol is?

En dan heb ik het nog niet eens gehad over speelgoed dat door kinderen is gemaakt en over verspilling van energie en grondstoffen. Denk aan speelgoed dat batterijen slurpt, speelgoed dat snel stuk is en uitdeelcadeautjes die je te pas en te onpas overal bij krijgt.

Kan het niet anders? In theorie best wel. Maar in de praktijk is het nog niet zo makkelijk. Want ja, je wilt je kinderen toch wat leuks geven als ze jarig zijn. Je wilt ze niet teleurstellen.

Misschien moeten we elkaar als ouders (en grootouders) een beetje helpen, door wat ‘normaal’ is naar beneden bij te stellen. En door niet per se een bepaald bedrag te willen uitgeven. Zeker voor peuters kan een cadeautje van een paar euro ook prima zijn. Maar ja, het is zo gek om een cadeautje van 2 euro te geven… Ook tweedehands cadeautjes zijn een beetje taboe. Terwijl er genoeg leuks te vinden is op Marktplaats. Daarmee zorg je voor hergebruik, in plaats van dat het bij het afval belandt. Bijkomend voordeel is dat je voordeliger uit bent óf een wat duurder cadeau toch kunt kopen. En wie creatief is, kan aan de slag met opknappertjes. Zelf hebben we onze dochter een tweedehands fototoestel gegeven voor haar verjaardag. Een nieuwe exemplaar zouden we veel te duur vinden. En het is nu geen ramp als blijkt dat ze er nog niet voorzichtig genoeg mee is.

Verlanglijstjes kunnen helpen om miskopen te voorkomen. Ze werken ook goed als je in de speelgoedwinkel bent. Als de kinderen iets willen hebben, is onze standaardopmerking: „Leuk! Zet maar op je lijstje.” Tot onze eigen verrassing werkt dat geweldig. En dat terwijl ze het negen van de tien keer niet eens op een lijstje schrijven… Ze weten ook dat ze niet snel ‘zomaar’ een cadeautje krijgen. En als er iets te belonen valt, proberen we dat niet met een cadeautje te doen. Samen iets doen is ook een leuke beloning. Voorlezen, een stukje fietsen of ergens naartoe gaan.

Dat zijn zo wat van onze ‘oplossingen’ voor de speelgoedberg. Toch voelt dit allemaal nog een beetje als een druppel op de gloeiende plaat. Als iemand goede ideeën heeft, hoor ik ze graag.

Aline Hoogenboom-Versluis