Opvoeden in je eentje

Ieder jaar zien zo’n 70.000 minderjarige kinderen hun ouders uit elkaar gaan. En zo’n 6000 kinderen verliezen een ouder door overlijden. Dan blijft er één ouder over die er alleen voor staat in de opvoeding van de kinderen. Maar ook bijvoorbeeld ouders die geloven maar hun partner niet, moeten een deel van de (geloofs-)opvoeding alleen doen. In alle gevallen is het een moeilijke opdracht! Wat betekent het en waar moet je rekening mee houden als je in een dergelijke situatie zit of terechtkomt?

Erkennen
Erken dat je het niet alleen kunt en niet alleen hoeft te doen (al lijkt het vaak wel zo). Veel ouders die er alleen voor staan, hebben het idee dat ze het ook alleen moeten doen. Met als gevolg, dat ze niet zoeken naar een manier om hun last samen met anderen te dragen. Dat is ook meestal niet eenvoudig, laten we eerlijk zijn. Maar er is veel meer mogelijk dan vaak lijkt. Durf als opvoeder er met anderen over te spreken! Durf te vertellen dat je het lastig vindt en het niet alleen kunt. En vraag om advies en hulp. Zoek een vertrouwd iemand of echtpaar met wie je kunt delen, bij wie je terecht kunt om uit te blazen en die soms een stukje kan overnemen, zodat jij het even niet hoeft te doen. Een heel praktisch voorbeeld: seksuele opvoeding aan een kind van het andere geslacht is een lastige opdracht. Dan kan het heel helpend zijn en bemoedigend, als er een goede vriend of vriendin is die dat stukje helpt aanvullen. Maar het begint met erkenning.

Niet schuldig voelen
Een tweede punt dat voor veel ouders die alleen opvoeden, een rol speelt, is hun schuldgevoel. Schuldgevoel om wat er is gebeurd, om wat misschien anders had gekund, om het feit dat ze hun kinderen een tweede ouder ontzeggen, of nog om talloze andere redenen. Maar voor onze schuld is betaald, en die mogen we achterlaten bij het kruis! Iedere schuld. Een schuldgevoel dat we met ons meedragen, of nog sterker, koesteren, leidt tot gedrag dat we uiteindelijk niet willen. Kinderen zijn daar de dupe van. Ouders gaan compenseren door regels los te laten, cadeaus of extra uitjes te regelen en andere dingen te doen, die ze zonder schuldgevoel niet zouden doen.

Gevolgen
Het heeft gevolgen voor je kind, als je er als ouder alleen voor staat. Kinderen hebben voor hun identiteitsvorming, ideaal gesproken, een vader en een moeder nodig. En nu is er maar één ouder over om dat te kunnen doen. Daarmee kan het beeld van wie een vader of een moeder is, vertekend raken. Immers, je moet als alleenstaande ouder beide rollen vorm geven. Ook het godsbeeld van een kind kan beïnvloed worden. God als Vader krijgt een andere inhoud als ze geen aardse vader hebben of een ander beeld van een aardse vader dan eigenlijk wenselijk zou zijn. (NB: dat geldt natuurlijk ook voor kinderen die wel een vader hebben, maar die niet aanwezig is in het leven van het kind)

Rol van de gemeente
In 1 Kor. 12:26 lezen we dat de gemeente mee lijdt met een lid dat lijdt. Er is dus een verantwoordelijkheid van gemeenteleden voor alleenstaande ouders! Het zou een goede zaak zijn als gemeenten daar beleid op zouden maken. Hoe kun je alleenstaande ouders ondersteunen en helpen? Niet alleen praktisch, maar bijvoorbeeld ook in de (geloofs)opvoeding.

Tekst: Rob Hondsmerk