Natuur Tekort Syndroom

Veel ouders zeggen mij dat ze nauwelijks tijd hebben om met hun kinderen naar buiten te gaan. Ze wijzen ook op de invloed van tv en videogames, waardoor hun kinderen steeds meer binnen blijven. Maar wat ze vooral noemen, is hun angst voor vreemden. Vooral om die reden willen ze niet dat hun kinderen buiten spelen. Aldus wetenschapsjournalist Louves uit Amerika.

Louves slaat alarm nadat hij tien jaar lang onderzoek heeft gedaan en de resultaten in kaart gebracht heeft. Volgens hem spelen kinderen nu 25 procent minder buiten dan 20 jaar geleden en is de speelruimte tot 1/9 gekrompen van wat het in 1970 was. Kinderen zitten zo vaak binnen achter tv en computer, dat dat allerlei kwalijke gevolgen heeft, zoals toename van het gewicht en meer angst en depressiviteit. Ouders zijn echter vooral bang voor de gevaren die er buiten zijn. Volgens Louves is er een nieuwe stoornis ontstaan: de Nature Deficit Disorder ofwel het Natuur Tekort Syndroom. Zijn boek hierover is in Amerika een bestseller. De Nederlandse vertaling ervan is net verschenen.

Misschien loopt het bij ons nog niet zo'n vaart. Nederland is Amerika niet. Hoewel: in een vorig artikel noemde ik dat het verdwijnen van speelmogelijkheden hier ook speelt. De toename van overgewicht is inmiddels zelfs een belangrijk landelijk aandachtspunt. In dit artikel wil ik ook nog iets schrijven over de invloed van tv, video en computer en over de angst voor gevaren in het verkeer en ten aanzien van water. De angst voor vreemden speelt voor mijn gevoel bij ons (nog) niet zo sterk.

Computer als zoethouder
Wat doen kinderen als ze binnen blijven? Als ze lekker aan het spelen zijn, is dat natuurlijk positief. In de komende maanden is buiten spelen vaak ook geen optie. Een toenemend aantal kinderen zit echter achter de computer of voor de tv. Zoeken ze dan nuttige informatie of doen ze educatieve spelletjes? Een RD-onderzoek uit 2006 onder de reformatorische jeugd stemt absoluut niet positief. Goed, het onderzoek is gebeurd in het voortgezet onderwijs. Er is echter geen reden om aan te nemen dat onder de leeftijd van 12 jaar er ineens niets aan de hand is. Integendeel: er zijn steeds meer signalen dat ook in christelijke gezinnen vaak gekozen wordt voor films en spelletjes met geweld. Juist daarvan is al decennia lang bekend dat ze een negatieve invloed hebben op kinderen. Het gaat daarbij vooral om de toename van angst en agressie. Het omgekeerde eigenlijk van het effect van buiten spelen. Ik zal niet zeggen dat de computer de deur uit moet, maar mijn ervaring is dat regulering ervan heel belangrijk is en dat je films buiten de deur moet houden.

Gevaren in het verkeer
Er is nog maar kort geleden een onderzoek gedaan door fietsverkoper Halfords. Dat onderzoek geeft aan dat 80 procent van de ouders zich zorgen maakt over de veiligheid van hun kinderen 55 procent is vooral bezorgd over de gevaren in verband met gemotoriseerd verkeer. Terecht, als we denken aan het ongeluk dat nog niet zo lang geleden gebeurde met scholieren van de Gomarus S.G. uit Gorinchem. Dat gebeurde net voor de week die speciaal door Veilig Verkeer Nederland was uitgekozen en als thema Op voeten en fietsen naar school had! Een van de actiepunten betrof het afzetten voor autogebruik van onveilige routes. Een leuk idee, maar daarmee leren kinderen niet beter deelnemen aan het verkeer. Ook help je er de ouders niet mee die uit bezorgdheid hun kinderen met de auto naar school brengen. De laatstgenoemde groep kan wel eens behoorlijk groot zijn. Zijn dit de ouders van de 14 procent kinderen tussen de 5 en 15 jaar die volgens het onderzoek van Halfords nog steeds geen fiets hebben? Ouders die het betreft, zou ik aanraden om hun kind juist zo vroeg mogelijk te stimuleren om in een veilige omgeving fietsvaardigheid op te doen. Ook is het goed om van jongsaf aan zo veel mogelijk lopend of op de fiets naar school te gaan. Juist daardoor leert een kind de gevaren kennen en inschatten. Overigens is het verkeer natuurlijk ook echt drukker geworden en moet daarop ook actie worden ondernomen.

Water: bron van vermaak?
Ook water kan ouders veel angst inboezemen. Veel opvoedingsdeskundigen zeggen dat je een kind zo vroeg mogelijk vertrouwd moet maken met het water. Met je baby zwemmen is daardoor tegenwoordig in. Ik vraag me af of ouders niet iets anders te doen hebben. Bovendien zult u wellicht ook bedenken dat een zekere angst voor water wel goed is, met al die vijvers in uw buurt. Dat is ook zo. Het is echter niet verstandig om steeds tegen uw kind te zeggen dat het uit moet kijken voor water, omdat het anders verdrinkt. De basis om te leren zwemmen kan dan in het gedrang komen, terwijl elke ouder toch wil dat zijn kind zo snel mogelijk leert zwemmen. Daarom is het bijvoorbeeld goed om thuis een kind te wennen aan water, door het veel te laten spelen met water. Juist ook ter voorbereiding op later zwemonderwijs is dit positief. Dwing echter een kind nooit.

Nieuwe kinderspeelplaats
Uit mijn zolderraam kijk ik uit over een kinderspeelplaats. Het oude zand is een paar weken geleden vervangen door nieuw zand. De dag daarop was het aantal kinderen in de speeltuin verdrievoudigd! Helaas duurde het slechts een paar dagen. Waar zijn ze gebleven? Zou Louves toch gelijk hebben?

Albert de Vries