We zitten gezellig met ons gezin op de bank. Voor ons de laptop met uitzicht op de andere familieleden. Het is weer eens tijd om op afstand met elkaar een verjaardag te vieren. Na het Happy Birthday zet een gezinslid van ons de Chinees klinkende variant Hanky Panky Shanghai in. Er wordt vrolijk meegezongen en er worden zelfs spleetoogjes gemaakt hier en daar. Maar niet door iedereen. Mijn zwager zit wat ongemakkelijk voor zich uit te kijken en zodra het lied is afgelopen zegt hij: “Maar jongens, dit is toch hartstikke racistisch!”
Ik staar wat bedremmeld voor me uit. “Hanky Panky racistisch”, denk ik, “meent hij dat nu echt?” Even later ontspint zich een discussie in de familieapp. “Maar Hanky Panky is toch gewoon ‘Fijne verjaardag’ in het Chinees,” verwoordt iemand ook mijn gedachte. Tijd om te factchecken.
Er gaat een wereld voor me open. Discussies over het wel of niet zingen van dit lied op basisscholen. Chinezen die dit lied als zeer kwetsend ervaren. Anderen die betogen dat het ‘gewoon een vrolijk liedje is wat bij de Nederlandse cultuur hoort’. Mijn zoektocht eindigt naar wat de woorden Hanky Panky nu eigenlijk betekenen. Taalkundigen zijn er niet helemaal over uit, maar Hanky Panky betekent waarschijnlijk zo iets als: hocus pocus.
De zondag erna horen we in de preek: “Racisme komt voort uit angst voor het onbekende.” In gedachten vul ik aan: “Racisme komt voort uit onwetendheid.” Met dank aan onze multiculturele familie zijn we weer wat wijzer geworden. Nu we weten hoe iets door anderen kan worden ervaren, is de lol eraf, want we gunnen alle volken een fijn feest. Met vreugde hebben we eerst moorkoppen, negerzoenen en zwarte piet de deur uit gegooid, en nu gooien we zonder aarzelen Hanky Panky er achteraan.
Tekst: Kasper van Helden