Waarom moedergroepen de moeite waard zijn

Joëlle is moeder van twee kleine jongetjes. Ze woont sinds een klein jaar in een nieuwe woonplaats en kent nog niet zoveel mensen. Ze is veel thuis met haar peuter en haar baby en ze vindt de dagen soms best wel lang duren. Ze belt veel met haar moeder en gaat wel naar haar vriendinnen toe, maar ze zou graag meer contacten in de buurt willen hebben

Annemieke is jong getrouwd en moeder van vier kinderen, waarvan er twee op school zitten. Ze woont vlakbij haar ouders en spreekt geregeld af met vriendinnen. Verschillende van hen zijn nu ook moeder en komen soms bij Annemieke om raad. Annemieke mist soms iemand van wie zij kan leren over het moederschap. Ze vindt het moeder zijn behoorlijk pittig en voelt zich soms onmachtig. Haar moeder kan haar praktische adviezen geven, maar is verder niet zo'n prater.

Rebekka is moeder van een druk gezin. Haar oudste zit net op het voortgezet onderwijs, de jongste is nog thuis. Ze geniet van het moederschap, maar vindt het ook intensief. Ze leest graag, ook over moederschap en opvoeding, maar maakt er meestal maar weinig tijd voor. Sinds ze bij een moedergroep zit, heeft ze een stok achter de deur om elke keer een hoofdstuk te lezen uit het boek dat ze bespreken.

Waarom een moedergroep?
Misschien heb jij al genoeg contacten met andere moeders in je familie of omgeving, met wie je ervaringen kunt delen en van wie je kunt leren. Dat kan gewoon met een bakkie koffie op dinsdagochtend. Maar misschien herken jij je wel in Joëlle en Annemieke, die dat soort contacten missen. Of misschien herken je je in Rebekka en vind je het fijn om van gedachten te wisselen over het moederschap, erover te lezen en jezelf op te scherpen door daar met anderen over te praten. Een moedergroep is daar een goede plek voor. Vanuit Elke Dag Nieuw hebben wij een platform gelanceerd waarop vraag & aanbod bij elkaar gebracht kunnen worden. Heel veel moeders hebben zich aangemeld en zijn met elkaar in contact gekomen. Of je nu deel uitmaakt van zo'n nieuwe groep óf al langer een moedergroep hebt, waarschijnlijk zul je ergens deze maand bij elkaar komen.

De uitdagingen van een moedergroep
Elkaar vinden, dat gaat nog wel. Allemaal heb je er zin in. Je mailt of appt wat heen en weer. Je prikt de eerste datum. Toch zijn er vaak ook wel wat hobbels te nemen als je een nieuwe moedergroep begint. En ook als als groep al langer bestaat, kunnen er dingen zijn waar je tegenaan loopt. Misschien loopt het bij jou als een zonnetje en ben je alleen maar heel blij met je moedergroep. Maar groepsvorming is best een ingewikkeld proces. Zeker in het begin kan de moed je soms even in de schoenen zakken, als het niet meteen zo goed loopt als dat je had gehoopt. Toch is het jammer om daardoor al vroeg de handdoek in de ring te gooien. Er kan iets heel moois ontstaan als het je samen lukt om door te zetten. We zetten een aantal uitdagingen + tips voor je op een rij:

"Niemand neemt initiatief. Er worden geen knopen doorgehakt"
Als je met een nieuwe groep begint, zul je misschien via e-mail of What'sApp alvast kennismaken en proberen afspraken te maken. Dat is prima, maar kan er ook voor zorgen dat iedereen ideeën oppert en dat er geen knopen worden doorgehakt. Zeker in het begin heb je een kartrekker nodig. Vaak zijn er best veel moeders die dat niet zien zitten. Ze willen wel meedoen, maar niet de leiding hebben. En dat is niet erg! Maar als jij ervoor zorgt dat de eerste bijeenkomst wordt gepland en daarin de leiding op je neemt, hoeft dat niet te betekenen dat je voor altijd groepsleider bent. Je kunt dat duidelijk communiceren: "Jullie zijn voor de eerste avond van harte welkom bij ons thuis. Het lijkt me goed om tijdens die eerste bijeenkomst afspraken te maken voor het vervolg en taken te verdelen." Je kunt afspreken dat elke avond iemand anders gespreksleider is en wie wanneer de avonden opent en besluit met gebed. Ook kan iemand de taak op zich nemen om datums te plannen of om steeds een week van tevoren een berichtje ter herinnering te sturen. Er zijn mensen die het echt niet zien zitten om gespreksleider te zijn of hardop te bidden met de groep. Het is fijn als je dat kan respecteren.

"Iemand reageert niet meer"
Misschien heeft iemand zich aangemeld voor je moedergroep, maar hoor je niets meer van haar. Als je elkaar nog niet kent, is dat lastig. Je weet niet goed wat je ervan moet verwachten. Als je een telefoonnummer hebt is het goed als je haar even belt. Misschien heeft ze twijfels of bezwaren waar je haar bij kunt helpen. Misschien is er iets tussen gekomen waardoor ze niet meer mee wil doen. Als het telefonisch contact niet lukt kun je het beste een e-mail of What'sApp berichtje sturen waarin je vriendelijk vraagt of ze mee wil doen of niet. Zet er ook in dat als je niets meer van haar hoort tot de volgende bijeenkomst, je ervan uit gaat dat ze niet meer mee wil doen. Je kunt haar dan uit de groep halen.

"Er zijn vaak afmeldingen."
Afmeldingen zijn bij veel moedergroepen een veel voorkomend fenomeen. Ook al heb je de data gepland met elkaar, er is altijd wel iemand die er toch niet bij kan zijn. Bij een huiskamergroep valt het natuurlijk meteen op als er een aantal afmeldingen zijn. Dan blijf je misschien maar met z'n drieën over. Heeft het dan wel zin om de avond door te laten gaan? Of zullen we het maar helemaal annuleren? Het voelt misschien een beetje ongemakkelijk, met zo'n klein groepje. En als net die vrouwen afzeggen die jij kende of met wie je al een klik had, dan kan de verleiding groot zijn om ook maar niet te gaan.

Bij de eerste bijeenkomsten kunnen er ook afmeldingen zijn omdat vrouwen over een drempel heen moeten. Je kent elkaar nog niet (goed) en dat is spannend en voelt ongemakkelijk. Het zou kunnen helpen als je vooraf benoemt dat je er allemaal wel een beetje tegenop kunt zien. Het is ook fijn om na een avond even een berichtje te sturen naar de hele groep met bijvoorbeeld een fotootje. Zo voelen degenen die er niet bij waren zich toch betrokken.

Maak afmeldingen niet te groot. Maak er geen doel van om compleet te zijn. Als je dat doet, zal je vaak teleurgesteld worden. Veel moeders hebben nu eenmaal een vol leven en veel verantwoordelijkheden. Dat lukt niet altijd samen, al plan je nog zo goed. Een moedergroep is dan vaak het eerste wat afvalt: dat is behoorlijk vrijblijvend en doe je 'alleen maar voor jezelf'. De meeste andere dingen zullen meer prioriteit krijgen. Respecteer anderen in hun keuzes daarin.

"Zullen we de bijeenkomst maar annuleren?"
Als je meerdere afmeldingen hebt, dan denk je misschien: "waarvoor doen we het dan nog?" Je hebt het zelf misschien ook druk, hebt wel iets beters te doen. Toch zou ik je aanraden om de bijeenkomsten zoveel mogelijk door te laten gaan, zeker als je drie of meer aanwezigen verwacht. Als je eenmaal begint met avonden afzeggen zal dat waarschijnlijk vaker gaan gebeuren. Verplaatsen valt met de verschillende agenda's vaak niet mee, dus zit er dan veel tijd tussen de moedergroepbijeenkomsten. Dat werkt demotiverend, zeker voor degenen die er wel prioriteit aan willen geven. Een kleine groep kan ook heel gezellig zijn. Je komt dan soms tot meer persoonlijke gesprekken dan wanneer je groep compleet zou zijn.

"Ik vind het een beetje veel van hetzelfde, al dat praten"
Sommige mensen genieten vooral van gedachten uitwisselen, anderen kost zitten en een gesprek voeren eigenlijk heel veel energie. Als je dat merkt zou je ook een aantal keer een andersoortige activiteit kunnen doen. Een kennismakingsspel (bijvoorbeeld 'kaarten op tafel' of zoek eens op 'kennismakingsspel' op internet) of een quiz of andersoortige spel dat iemand voorbereid. Je kunt ook een keer samen wandelen en evt. vragen voorbereiden die je tijdens de wandeling bespreekt, waarbij je regelmatig wisselt van 'maatje'. Spreek ook eens op een andere plek af, bijvoorbeeld voor een picknick in een park of samen met de kinderen in een speeltuin. Dan leer je elkaar ook eens op een andere manier kennen. Wat je ook kunt overwegen, is om als gastvrouw af en toe een 'ijsbreker' voor te bereiden. Als je daarop zoekt op internet vind je allerlei leuke ideeën om in een paar minuten tijd op een luchtige manier verbinding te maken met elkaar.

"In onze groep is er iemand die wel heel veel praat".
In elke groep zie je mensen met bepaalde rollen. Sommige vrouwen zijn wat afwachtend en luisteren eerst naar anderen, voor ze zelf iets inbrengen. Anderen reageren vaak als eerste, maar kunnen ook goed luisteren. Soms zijn er mensen in een groep die wel heel veel ruimte innemen. Op elke inbreng reageren ze weer met hun eigen ervaring. Het is best lastig om hiermee om te gaan als groep. Je merkt dat anderen maar weinig ruimte krijgen.

Het is de bedoeling dat iedereen in de groep echt gehoord kan worden.

Je kunt dit een aantal bijeenkomsten afwachten. Als iedereen een beetje gewend is en elkaar beter leert kennen kan het zijn dat je vanzelf een meer gelijkwaardig gesprek krijgt. Als dat niet zo is, dan is het belangrijk dat iemand dit benoemt in een persoonlijk gesprekje. Je kunt even één op één aan een ander groepslid vragen of ze het 'probleem' herkent. Niet om te roddelen, maar je kunt immers ook de enige zijn die er last van heeft! Als je merkt dat er meer mensen zijn die hier tegenaan lopen dan kun je dit het beste open gaan benoemen naar de vrouw over wie het gaat. Dat is spannend, maar het niét benoemen en je er samen wel aan irriteren, is ook niet eerlijk. Dit geldt overigens ook voor andere dingen die er spelen in de groep. Als je merkt dat één van de vrouwen gemakkelijk over anderen praat. Of als iemand steeds klaagt over haar man of kinderen. Dat zijn dingen die bij haar misschien wel onbewust gebeuren, maar waar je wel feedback op mag geven. Maak het niet te groot en zeg gewoon een keer in een één op één gesprekje: 'joh, ik vind het een beetje lastig om te zeggen, maar ik merk dat jij best vaak het woord neemt in de moedergroep. We waarderen je inbreng, maar het is denk ik goed als je soms wat meer ruimte aan anderen probeert te geven.'

"Het is moeilijk om openheid te krijgen in het gesprek".
In een gesprek zijn er meerdere niveaus van communicatie:

• Praten over koetjes en kalfjes. Dit zijn echt de alledaagse dingen. Over het weer, de koek bij de koffie, enz. Deze gesprekjes zijn nodig voor het bereiken van de volgende niveaus. Het is een basale vorm van communicatie. Praten over feiten en gebeurtenissen. Je praat in een moedergroep misschien over het nieuws van de dag, over de school die weer begonnen is, over de vorige bijeenkomst, over de baby die bij een van de groepsleden is geboren, enz. Deze gesprekjes scheppen een band: wij horen bij elkaar.
• Het delen van meningen en ideeën. Op dit niveau geef je iets meer van jezelf weer. Je geeft jóúw mening, jóúw idee. Sommige vrouwen doen dit als vanzelf, anderen vinden dit al best lastig. Hierbij gaat het ook over oordeelsvorming. Wat vind jij ervan als ik dit zeg? Mag ik er zijn met mijn mening? Sommige vrouwen hebben nooit geleerd een eigen mening te vormen. Het is goed om je ervan bewust te zijn.
• Delen van emoties. Op dit niveau gaat het om uiting geven aan verdriet, boosheid, blijdschap, angst, enz. Je praat ergens over en je voelt dat het je raakt. Je kunt dat gevoel wegstoppen en voor jezelf houden, of er uiting aan geven en er iets over delen met de anderen. Dat brengt je op het volgende niveau.
• Ontmoeting op hartsniveau. Hiervoor is vertrouwen over en weer nodig. Je laat iets van je eigen kwetsbaarheid zien aan de ander. Dat is best spannend. Hoe wordt erop gereageerd als je dat zegt? Om tot echte ontmoeting te komen, moet je de ervaring hebben dat je verhaal veilig is bij de ander. Dat er echt geluisterd wordt. Dat er niet meteen iemand overheen zal komen met zijn eigen mening. Dit soort kwetsbare momenten zullen er overigens (lang) niet altijd zijn. Dat hoeft het doel ook niet te zijn. Maar als je merkt dat dit mogelijk wordt in je groep dan ontstaat er wel iets heel moois. Je kunt elkaar echt tot steun zijn, naar elkaar luisteren en voor elkaar bidden.

Als jij geniet van gesprekken met diepgang, dan vind je het waarschijnlijk lastig als het gesprek in je moedergroep blijft hangen op het niveau van meningen en ideeën. Weet dat er tijd nodig is om meer te kunnen delen met elkaar. Je moet elkaar leren vertrouwen. Maar het kan ook zijn dat echt kwetsbare ontmoetingen uit zullen blijven. Niet iedereen heeft geleerd om zijn emoties te uiten en zijn kwetsbaarheid te tonen. Het kan heel helpend zijn als je zelf een kwetsbare opstelling toont. Als je vertelt over je eigen worstelingen, dan kan het zijn dat anderen daarop aanhaken, of later ook meer van zichzelf durven laten zien. Het kan goed zijn om er op zo'n moment bij te zeggen dat je geen pasklare oplossing nodig hebt, maar gewoon een luisterend oor.

"Ik maak me zorgen om iemand uit onze groep".
In een moedergroep bespreek je best wel persoonlijke dingen. Daarbij hoor je soms dingen waar je je over verbaast. Het kan ook zijn dat het je juist opvalt dat iemand zwijgt of dichtklapt bij bepaalde onderwerpen. Mishandeling, incest, suïcidale gedachten, het komt meer voor dan je misschien zou denken. Houd in gedachten dat jij niet de rol van hulpverlener hebt. Als je je echt zorgen maakt om iemand uit de groep, dan is het goed om te checken of deze vrouw hulp heeft. Benoem maar dat je je zorgen maakt. Geef aan (als je dat wil) dat je een luisterend oor wil bieden, maar dat ze niet hoéft te vertellen wat er speelt. Moedig haar aan om professionele hulp te zoeken als ze die nog niet heeft en bied eventueel aan om haar daarbij te helpen als ze dat wil. Als je in vertrouwen genomen wordt, beloof dan nooit dat je er niet over zult praten. Natuurlijk ga je geen persoonlijke dingen rondstrooien, maar als de veiligheid van deze vrouw of van haar kinderen in gevaar is, wil jij niet zo'n belofte hebben gegeven. Je moet dan zelf hulp kunnen inschakelen.

Is het het waard?
Nu je over alle bovenstaande uitdagingen gelezen hebt, bedenk je jezelf misschien wel drie keer voor je zou gaan beginnen met een moedergroep. Is het de moeite waard? Zeker! Als je bereid bent om te investeren en iets van jezelf weg te geven, dan kan een moedergroep een hele fijne ontmoetingsplek worden om van en met elkaar te leren uit Gods Woord. De Heere heeft ons geschapen met een verlangen naar ontmoeting en verbinding met anderen. In onze individualistische maatschappij moeten we er wat meer ons best voor doen dan vroeger om het contact met anderen aan te gaan. Maar het is het zeker waard!

Gebed
Vergeet vooral niet om te bidden voor je moedergroep. Bidt voor elke bijeenkomst om een goed samenzijn, waarin het gaat om de eer van God. Als dat je doel wordt vallen ook veel dingetjes van menselijk falen en oordelen van anderen weg. Bidt ook voor de moeders in je groep persoonlijk. Als je hen beter leert kennen en meer hoort van hun vragen en worstelingen dan kan je ook daarin bij de Heere brengen. Dat is een van de voorrechten van een moedergroep, dat aan elkaar gegeven wordt om voor elkaar te bidden.

Dit blogartikel werd geschreven door Elise. 

Foto: Mirjam van der Wart